PwC Trung Quốc khủng hoảng vì sự rời đi của nhân viên và khách hàng

Sự rời bỏ công ty kiểm toán

Kể từ tháng 3 năm nay, hơn 30 công ty niêm yết công khai có trụ sở tại Trung Quốc đại lục  đã ngừng sử dụng dịch vụ kiểm toán của PwC (theo hồ sơ giao dịch chứng khoán). Do dính líu tới sự vụ của công ty phát triển bất động sản China Evergrande Group, PwC cũng đang chịu sự giám sát chặt chẽ của cơ quan quản lý vì vai trò của mình trong những sai sót này. Bloomberg News đưa tin Trung Quốc đang cân nhắc mức phạt kỷ lục đối với công ty kiểm toán này và có thể đình chỉ một số hoạt động tại đại lục của công ty này.

Theo nguồn tin thân cận cho biết, mối đe dọa về các hình phạt pháp lý cũng khiến nhiều nhân viên PwC Trung Quốc cảm thấy lo lắng và lựa chọn rời bỏ công ty. Dù không rõ có bao nhiêu cá nhân đã rời đi, nhưng các đối tác tại các công ty kiểm toán quốc tế và nội địa lớn khác đã nhận được hàng chục đơn xin việc từ các nhân viên của PwC.

Hành động của các khách hàng và nhân viên của PwC cho thấy hoạt động của công ty toàn cầu này tại Trung Quốc đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng ngay cả trước khi các hình phạt chưa chính thức áp dụng. Một số công ty Trung Quốc đang đàm phán với các công ty kiểm toán khác và chờ đợi kết quả điều tra của cơ quan quản lý trước khi quyết định có nên chuyển từ PwC sang các hãng kiểm toán khác hay không.

Trong số 36 công ty niêm yết tại Trung Quốc đã ngừng hợp tác với PwC, 26 công ty đã bổ nhiệm kiểm toán viên mới. Khoảng hai phần ba số công ty này đã chọn Ernst & Young LLP, Deloitte & Touche LLP hoặc KPMG LLP. Các công ty này bao gồm Tsingtao Brewery Co., China Cinda Asset Management Co., và China Merchants Bank Co. Tám công ty đã chọn các công ty kiểm toán của Trung Quốc, giúp tăng thị phần của các công ty trong nước.

Cuộc điều tra pháp lý đối với PwC

Các cơ quan quản lý đang tiến hành điều tra nhằm làm rõ vai trò của PwC trong vụ gian lận của Evergrande, và Trung Quốc đang chuẩn bị áp đặt một mức phạt kỷ lục ít nhất 1 tỷ Nhân dân tệ đối với công ty kiểm toán này.

Mức phạt có khả năng được áp dụng này còn cao hơn mức phạt kỷ lục mà Deloitte đã phải chịu vào năm 2023. Năm ngoái, Deloitte tại Bắc Kinh đã bị đình chỉ hoạt động trong vòng 3 tháng vì đã không phát hiện ra gian lận ở công ty Huarong Asset Management Co.

Với các công ty Trung Quốc gần đây đã ngừng sử dụng PwC, chi phí họ phải trả cho công ty kiểm toán này là hơn 800 triệu Nhân dân tệ trong năm 2023. Những tổn thất lớn đối với PwC có thể kể đến như việc mất các khách hàng là các tập đoàn nhà nước như China Life Insurance Co., China Telecom Corp. và PetroChina Co.

Hồi tháng 3/2024, PetroChina cho biết sẽ tiếp tục chọn PwC làm kiểm toán viên quốc tế và nội địa cho năm 2024, nhưng đã hủy bỏ đề xuất đó vào cuối tháng 5. Ngân hàng quốc doanh Bank of China cũng đã lên kế hoạch tái ký hợp đồng với PwC và Zhong Tian làm kiểm toán viên bên ngoài cho năm nay, nhưng đã quyết định thuê PwC để thực hiện kiểm toán tạm thời trong khi tìm kiếm công ty kiểm toán khác.

Theo Pingyang Gao, giáo sư kế toán và luật tại HKU Business School: “Trước những sự hỗn loạn trong tình hình hiện nay, sẽ không thực sự thu được nhiều lợi ích nếu tiếp tục hợp tác với một hãng kiểm toán mà danh tiếng của họ có thể bị tổn hại nghiêm trọng”.