ASEAN - Australia: “Đối tác cho tương lai”
Australia là một trong những đối tác đầu tiên thiết lập quan hệ đối thoại với ASEAN năm 1974. Hai bên nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược và sau đó là Đối tác chiến lược toàn diện lần lượt vào năm 2014 và 2021.
Phát biểu tại Diễn đàn hợp tác hàng hải trong khuôn khổ Hội nghị cấp cao đặc biệt kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ASEAN-Australia, Ngoại trưởng Australia Penny Wong cho biết, Australia có thể tăng thêm nguồn tài trợ nhằm thúc đẩy hợp tác an ninh hàng hải với các nước ASEAN trong bối cảnh tình hình an ninh khu vực diễn biến phức tạp.
Cụ thể, nước này sẽ đầu tư tổng cộng 64 triệu đôla Australia (khoảng 1.000 tỷ đồng) trong 4 năm tới, trong đó khoản tài trợ 40 triệu đôla mới cam kết góp phần đảm bảo an ninh và thịnh vượng của khu vực, phù hợp với ưu tiên của các nước Đông Nam Á. Bà Penny Wong đồng thời cho rằng, các tuyến đường biển tự do và rộng mở ở Biển Đông có vai trò rất quan trọng đối với thương mại của khu vực.
Thời gian qua, Quan hệ ASEAN - Australia luôn được thúc đẩy qua nhiều cơ chế khác nhau, bao gồm các cuộc họp thường niên cấp Lãnh đạo, Bộ trưởng Ngoại giao, quan chức cao cấp (SOM) và Ủy ban Hợp tác chung (JCC). Ngoài ra, hai bên còn có nhiều cơ chế đối thoại cấp Bộ trưởng, SOM và cấp làm việc trong các lĩnh vực chuyên ngành như quốc phòng, phòng chống khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia, kinh tế, lâm nghiệp…
Hợp tác ASEAN - Australia hiện được triển khai trên cơ sở Kế hoạch Hành động ASEAN - Australia giai đoạn 2020 - 2024 và Phụ lục triển khai Quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN - Australia. Đến tháng 3/2023, tất cả các dòng hành động thuộc Kế hoạch Hành động ASEAN - Australia giai đoạn 2020 - 2024 và Phụ lục đã hoặc đang được triển khai.
Về hợp tác chính trị - an ninh, Australia tham gia tích cực vào các khuôn khổ do ASEAN chủ trì như Cấp cao Đông Á (EAS), Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF), Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng mở rộng (ADMM+) và Diễn đàn biển ASEAN mở rộng (EAMF). Hai bên thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực biển, an ninh mạng, phòng chống tội phạm mạng và tội phạm xuyên quốc gia…
Về hợp tác kinh tế, Australia là đối tác kinh tế - thương mại quan trọng của ASEAN: Tổng kim ngạch thương mại hai chiều giữa ASEAN và Australia đạt 101,08 tỷ USD năm 2022 theo thống kê từ ASEAN. Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) từ Australia vào ASEAN đạt 2,01 tỷ USD năm 2022.
Về hợp tác văn hóa xã hội và hợp tác phát triển, hai bên thúc đẩy hợp tác giáo dục, đào tạo, xây dựng nguồn nhân lực chất lượng chất lượng cao, giao lưu nhân dân, thúc đẩy quyền con người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em, và quản lý thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu.
