Đề xuất tăng mức xử phạt đối bới kiểm toán vi phạm luật lên 20 lần

Đề xuất tăng mạnh mức xử phạt và thời hiệu xử phạt

Trong phiên trình bày trước Quốc hội sáng nay (29/10/2024), Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã nêu ra đề xuất tăng mức xử phạt lên tới 2 tỷ đồng đối với tổ chức và 1 tỷ đồng đối với cá nhân vi phạm trong lĩnh vực kiểm toán độc lập. Mức xử phạt hiện tại chỉ dừng ở mức tối đa 100 triệu đồng cho tổ chức và 50 triệu đồng cho cá nhân, điều này được cho là chưa đủ sức răn đe, dẫn đến tình trạng nhiều doanh nghiệp kiểm toán và kiểm toán viên có xu hướng coi nhẹ các quy định về chuẩn mực và đạo đức nghề nghiệp.

Đề xuất cũng kéo dài thời hiệu xử phạt từ 1 năm lên 5 năm, khắc phục tình trạng nhiều hành vi vi phạm không thể xử lý do hết thời hiệu.

So sánh quốc tế về mức phạt và thời hiệu

Theo thông lệ quốc tế, nhiều quốc gia đã áp dụng mức phạt cao và thời hiệu dài hơn nhằm tăng tính răn đe. Chẳng hạn, tại Hàn Quốc, kiểm toán viên vi phạm nghiêm trọng có thể đối mặt với phạt tiền tối đa 50 triệu won hoặc phạt tù tối thiểu 5 năm, trong khi đó các hành vi vi phạm nhẹ hơn vẫn có thể bị phạt tiền lên đến 30 triệu won. Thời hiệu xử phạt cũng được áp dụng kéo dài, phổ biến từ 5 đến 10 năm tại các quốc gia như Mỹ, Nhật Bản, Canada, và Singapore.

Tại Việt Nam, một số vụ án lừa đảo tài chính nổi bật gần đây liên quan đến vi phạm chuẩn mực kiểm toán, như vụ FLC Faros và Tân Hoàng Minh, đã làm dấy lên nhu cầu cần thiết phải tăng cường các biện pháp xử lý vi phạm để bảo vệ tính minh bạch và chuẩn mực của lĩnh vực tài chính.

Các quy định khác được đề xuất trong dự thảo

Theo dự thảo, mức phạt tối đa sẽ chỉ áp dụng đối với những hành vi vi phạm nghiêm trọng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự, như vi phạm chuẩn mực kiểm toán và đạo đức nghề nghiệp. Đối với các hành vi vi phạm nhẹ hơn, các quy định xử phạt hiện hành tại Nghị định 41/2018/NĐ-CP vẫn được duy trì. Dự thảo cũng quy định rằng Chính phủ sẽ ban hành chi tiết các biện pháp xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực kiểm toán độc lập để đảm bảo tính khả thi và đồng bộ trong thực thi pháp luật.

Quan điểm của Ủy ban Kinh tế và một số ý kiến đề xuất

Ủy ban Kinh tế đã nhất trí với đề xuất tăng mức xử phạt và thời hiệu xử phạt để tăng tính răn đe đối với các hành vi vi phạm trong lĩnh vực kiểm toán độc lập. Tuy nhiên, ủy ban cũng lưu ý cần xây dựng mức phạt hợp lý để bảo đảm tính răn đe, đồng thời tiếp nối và hoàn thiện các quy định hiện hành.

Một số ý kiến cho rằng cần xem xét sự khác biệt trong mức xử phạt giữa luật kế toán và luật kiểm toán độc lập đối với các hành vi vi phạm tương tự, như trong việc lập báo cáo tài chính. Đối với cá nhân kế toán viên, mức phạt tối đa hiện nay là 50 triệu đồng, trong khi đối với kiểm toán viên độc lập, mức phạt tối đa lên tới 1 tỷ đồng. Các ý kiến đề xuất nên có sự liên thông giữa các quy định về kế toán và kiểm toán để đảm bảo sự công bằng và nhất quán trong xử phạt hành vi vi phạm.

Một số ý kiến cũng đề xuất làm rõ việc áp dụng đồng thời các biện pháp xử phạt. Cụ thể, trong nhiều trường hợp, đối tượng vi phạm có thể phải chịu cả xử phạt vi phạm hành chính và biện pháp quản lý nhà nước như đình chỉ hành nghề kiểm toán. Những biện pháp này không chỉ dừng lại ở mức phạt tiền mà còn có thể bao gồm các hình thức xử phạt bổ sung, tùy theo tính chất và mức độ của hành vi vi phạm.

Tóm lại, Dự thảo tăng mức xử phạt đối với vi phạm trong lĩnh vực kiểm toán độc lập nhằm mục tiêu bảo vệ tính minh bạch và nghiêm minh của thị trường tài chính. Các biện pháp được đề xuất trong dự thảo là bước tiến nhằm đưa lĩnh vực kiểm toán của Việt Nam tiến gần hơn với chuẩn mực quốc tế, tăng cường sự minh bạch, và tạo niềm tin cho nhà đầu tư.