ESG và tài chính xanh là chiếc "la bàn"giúp doanh nghiệp khởi nghiệp đi đúng hướng

PV Tạp chí Kế toán và Kiểm toán vừa có cuộc trao đổi với bà Đặng Mỹ Châu, Giám đốc chương trình Thạc sĩ về Khởi nghiệp tại Đại học Trà Vinh, kiêm Giám đốc vận hành Vườn ươm AI Smart Up (Silicon Valley) về một số góc nhìn thực tế với những doanh nghiệp khởi nghiệp có thể tiến tới hành trình phát triển bền vững.

PV: Thách thức lớn nhất của doanh nghiệp khởi nghiệp với tài chính xanh và phát triển bền vững là gì, thưa bà?

Bà Đặng Mỹ Châu: Hiện nay, các quy định và chính sách pháp luật về phát triển bền vững, tài chính xanh và kế toán xanh đã được triển khai. Tuy nhiên, để những quy định này thực sự đi vào cuộc sống và vận hành hiệu quả trong doanh nghiệp vẫn còn là thách thức lớn.

Nguyên nhân trước hết là các hướng dẫn còn thiếu cụ thể. Doanh nghiệp nhỏ khi bắt đầu tiếp cận thường không biết phải đi từ đâu, không rõ tiêu chí nào để được xem là “phát triển bền vững”, hay sự khác biệt giữa tiêu chuẩn trong nước và quốc tế là gì.

Nhiều doanh nghiệp phải tự tìm hiểu, tự "mày mò" trong đó các doanh nghiệp khởi nghiệp lại càng khó khăn hơn. Với startup, hành trình khởi đầu vốn đã nhiều thách thức, từ tìm ý tưởng, giải quyết vấn đề của thị trường cho đến duy trì hoạt động. Khi phải lo “sống sót” trong 1-2 năm đầu tiên, họ gần như chưa thể nghĩ đến câu chuyện “xanh” hay “bền vững”.

Do đó, theo tôi, điều quan trọng nhất là nhận thức. Các vườn ươm khởi nghiệp cần xây dựng và phổ biến những chương trình đào tạo, hội thảo nhằm nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của phát triển bền vững. Khi hiểu được rằng đây là xu hướng tất yếu và là điều kiện để hội nhập toàn cầu doanh nghiệp mới bắt đầu hình thành tư duy xanh trong khởi nghiệp.

Việc nhận thức đúng giúp doanh nghiệp không chỉ gắn kết với các giá trị ESG (Môi trường – Xã hội – Quản trị), tài chính xanh, kế toán xanh hay tín chỉ carbon, mà còn có thể xem đó là một lợi thế thương hiệu khi bước ra thị trường quốc tế. Từ đó, họ mới có thể phát triển mô hình kinh doanh bền vững ngay từ giai đoạn khởi đầu.

PV: Vậy với vai trò là Giám đốc vận hành của một vườn ươm khởi nghiệp, bà có thể chia sẻ cách định hướng cho các startup hiện nay với tài chính xanh?

Bà Đặng Mỹ Châu: Hiện tôi đang đảm nhiệm vai trò Giám đốc chương trình Thạc sĩ Khởi nghiệp của Đại học Trà Vinh đồng thời là Giám đốc vận hành Vườn ươm AI Smart Up tại Silicon Valley. Ở vai trò này, tôi trực tiếp đồng hành, hướng dẫn và cố vấn (mentor) cho nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp trong và ngoài nước.

Điều tôi luôn nhấn mạnh và giúp định hình cho các doanh nghiệp startup là: Hãy hiểu rõ mục tiêu khởi nghiệp của mình. Bạn sinh ra để làm gì, bạn khởi nghiệp để làm gì? Nếu chỉ để thỏa mãn bản thân, bạn sẽ dễ dừng lại. Nhưng nếu vì muốn giải quyết “nỗi đau” của xã hội, của doanh nghiệp hay cộng đồng, bạn sẽ có lý do để kiên định.

Khi ý tưởng đã được định hình đúng hướng, startup cần kiểm chứng sự phù hợp với môi trường kinh doanh hiện nay, rồi mới phát triển mô hình và quy mô. Trong quá trình đó, ESG và tài chính xanh là chiếc “la bàn” giúp doanh nghiệp đi đúng hướng. Đây cũng là con đường ngắn nhất để startup thu hút nguồn vốn đầu tư, bởi các quỹ quốc tế hiện nay đều đánh giá cao các doanh nghiệp có định hướng phát triển bền vững.

Tôi vẫn nói vui rằng, trước hết startup cần sống sót đã rồi hãy tính đến phát triển bền vững. Nhưng một khi đã đứng vững, việc tích hợp ESG và tài chính xanh không chỉ giúp họ tồn tại, mà còn mở ra cơ hội phát triển nhanh hơn, bền vững hơn.

PV: Với doanh nghiệp khởi nghiệp xanh, khả năng tiếp cận tài chính xanh lại thuận lợi hơn, đây cũng là một cơ hội cho doanh nghiệp, thưa bà?

Bà Đặng Mỹ Châu: Tài chính xanh cung cấp vốn đầu tư và các khoản tài trợ để doanh nghiệp nghiên cứu, phát triển và triển khai các giải pháp sáng tạo, công nghệ xanh giúp giảm thiểu tác động môi trường. Các nguồn tài chính này giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả hoạt động, cạnh tranh với các sản phẩm truyền thống bằng các sản phẩm, dịch vụ có lợi ích môi trường rõ ràng.

Tài chính xanh giúp doanh nghiệp xây dựng các mô hình kinh doanh bền vững, đóng góp vào mục tiêu phát triển kinh tế xanh và bảo vệ môi trường của quốc gia. Vai trò của doanh nghiệp khởi nghiệp xanh đối với tài chính xanh. Các doanh nghiệp này phát triển các giải pháp cho các vấn đề như quản lý chất thải, tái chế, năng lượng sạch, nông nghiệp bền vững, từ đó tạo ra các dự án có tiềm năng thu hút đầu tư xanh.

Bằng cách ứng dụng công nghệ, đổi mới sáng tạo trong mô hình kinh doanh và quy trình sản xuất, các doanh nghiệp này tạo ra các dự án kinh tế xanh hấp dẫn, thu hút nguồn vốn từ các quỹ đầu tư xanh. Chuyển đổi số và thương mại điện tử giúp các doanh nghiệp khởi nghiệp xanh tiếp cận khách hàng rộng hơn, chứng minh tính hiệu quả và tiềm năng tăng trưởng, từ đó thu hút nhiều hơn sự chú ý từ các kênh tài chính xanh.

PV: Trong khuôn khổ Hội nghị AFFA 2025 sắp tới, bà sẽ tham gia với vai trò nào?

Bà Đặng Mỹ Châu: Tôi được mời tham dự với vai trò là diễn giả của chương trình. Tôi rất đón chờ sự kiện vì đây sẽ là dịp quy tụ các chuyên gia, nhà quản lý, nhà đầu tư và cộng đồng khởi nghiệp cùng trao đổi về chuyển đổi số, tài chính xanh và phát triển bền vững.

Tôi hy vọng có thể chia sẻ thêm nhiều kinh nghiệm thực tiễn từ hành trình ươm tạo startup tại Việt Nam và Silicon Valley, giúp các bạn trẻ nhìn rõ con đường khởi nghiệp xanh là một con đường không dễ đi, nhưng là con đường duy nhất để chúng ta phát triển bền vững và hội nhập toàn cầu.

Trân trọng cảm ơn bà!