"Công ước Hà Nội" và dấu ấn đặc biệt của Bộ Công an

Công ước này được xây dựng nhằm cung cấp một cơ chế pháp lý đồng bộ, tăng cường hợp tác quốc tế trong việc phát hiện, điều tra và truy tố tội phạm mạng nhằm bảo vệ an ninh mạng và bảo mật dữ liệu trong thời đại công nghệ số.

Về nội dung, Công ước định danh các hành vi được coi là tội phạm mạng và tạo cơ sở pháp lý để xử lý chúng trên phạm vi toàn cầu. Cụ thể, Công ước hình sự hóa nhiều hành vi phạm tội trên không gian mạng, bao gồm: truy cập bất hợp pháp vào hệ thống, can thiệp trái phép dữ liệu/hệ thống, sử dụng mạng để lạm dụng trẻ em, lừa đảo, rửa tiền và các tội phạm tài chính trực tuyến.... Bên cạnh việc định danh tội phạm, Công ước cũng quy định thẩm quyền tài phán và các biện pháp điều tra, tố tụng chung, cho phép các quốc gia thu thập chứng cứ điện tử và truy tố hiệu quả các vụ án tội phạm mạng xuyên quốc gia.

Ngoài ra, Công ước đề ra những cơ chế hợp tác quốc tế sâu rộng trong điều tra và truy bắt tội phạm mạng, bao gồm chia sẻ thông tin, hỗ trợ tư pháp, dẫn độ tội phạm… nhằm đảm bảo tội phạm mạng có thể bị xử lý dù ẩn náu ở bất kỳ quốc gia nào. Công ước cũng chú trọng đến các biện pháp phòng ngừa và hỗ trợ: nhấn mạnh việc nâng cao nhận thức về an ninh mạng, tăng cường hỗ trợ kỹ thuật và xây dựng năng lực cho các quốc gia đang phát triển. Văn kiện đề cao bảo vệ nạn nhân và công lý cho các nhóm dễ bị tổn thương, đồng thời yêu cầu tôn trọng quyền con người trong quá trình phòng, chống tội phạm mạng.

Công ước này đánh dấu một bước ngoặt lịch sử sau gần 20 năm kể từ khi Liên Hợp Quốc ban hành Công ước về tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia. Từ đây, thế giới đã có một khuôn khổ pháp lý đa phương toàn cầu về phòng chống tội phạm mạng - lĩnh vực an ninh phi truyền thống ngày càng cấp bách. Văn kiện được nhất trí gọi tắt là “Công ước Hà Nội” theo thông lệ ngoại giao, do Điều 64 của Công ước quy định địa điểm mở ký tại Thủ đô Hà Nội vào năm 2025. Đây là lần đầu tiên một điều ước quốc tế đa phương của Liên Hợp Quốc được mở ký tại Việt Nam, ghi dấu mốc Hà Nội ngay trong tên gọi chính thức, thể hiện sự ghi nhận và tin tưởng của cộng đồng quốc tế đối với vai trò của Việt Nam. Việc Hà Nội được chọn làm nơi diễn ra Lễ mở ký chính là thành quả đối ngoại nổi bật của Việt Nam, khẳng định uy tín và cam kết của nước ta trong hợp tác quốc tế về an ninh mạng, thể hiện dấu ấn đặc biệt, sự nỗ lực vượt bậc của Bộ Công an trong việc chủ động chuẩn bị Đề án, vận động hành lang và tổ chức sự kiện ngày 25-26/10/2025, cụ thể là:

Trên phương diện nội dung, Bộ Công an phối hợp với UNODC và các cơ quan liên quan xây dựng kịch bản chi tiết cho các phiên họp toàn thể, lễ ký chính thức, họp báo, cũng như các hoạt động bên lề như triển lãm, diễn đàn, tọa đàm kỹ thuật. Bộ Công an chủ trì soạn thảo các bài phát biểu của lãnh đạo cấp cao, tổ chức các phiên làm việc nội bộ với các tổ chức quốc tế để thống nhất thông điệp chính trị, danh sách khách mời và diễn giả, đồng thời điều phối công tác hậu kiểm tài liệu của các đoàn tham dự nhằm đảm bảo phù hợp định hướng chính trị và pháp lý của Việt Nam. Về tổ chức và điều phối sự kiện, Bộ Công an chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ phối hợp với Trung tâm Hội nghị Quốc gia, các khách sạn lưu trú và các đơn vị tổ chức sự kiện để triển khai mặt bằng, phân khu chức năng, phương án hậu cần, bố trí phòng họp song phương, VIP lounge, trung tâm báo chí, khu cầu nguyện, khu đón tiếp và kiểm soát an ninh nội bộ, thiết lập hệ thống quản lý đăng ký đại biểu thông qua website chính thức, điều phối cấp phát thẻ, mã QR.

Đối với công tác bảo đảm an ninh, Bộ Công an xây dựng kế hoạch tổng thể bảo vệ an ninh - an toàn cho toàn bộ chuỗi sự kiện, bao gồm khảo sát thực địa, lập phương án bố trí lực lượng bảo vệ vòng trong – vòng ngoài, đảm bảo kiểm soát chặt chẽ tại các địa điểm lưu trú, hội nghị và sân bay; phối hợp với các đơn vị chức năng kiểm tra an ninh đối với các đoàn tham dự, thiết lập hệ thống kiểm soát UAV, phòng chống khủng bố, giám sát mạng xã hội và xử lý các tình huống khẩn cấp liên quan đến tấn công mạng hoặc biểu tình phá hoại. Công tác huấn luyện lực lượng lễ tân, cảnh vệ, sĩ quan liên lạc và các nhóm phản ứng nhanh cũng được Bộ Công an lên kế hoạch chi tiết và triển khai theo lộ trình.

Về công tác tài chính và hậu cần, Bộ Công an chủ trì xây dựng dự toán kinh phí tổ chức, phối hợp với Bộ Tài chính trong việc thẩm định mức chi, đề xuất cơ chế đài thọ cho các đoàn tham dự theo thông lệ quốc tế. Đồng thời, Bộ Công an chỉ đạo đơn vị tổ chức sự kiện ký hợp đồng với các nhà cung cấp dịch vụ hậu cần, ăn uống, phương tiện, phiên dịch, dịch vụ báo chí và sản xuất quà tặng.

Trong công tác truyền thông, Bộ Công an phối hợp với Bộ Ngoại giao, các cơ quan báo chí trung ương và quốc tế xây dựng kế hoạch truyền thông tổng thể, điều phối họp báo quốc tế, kiểm soát nội dung đăng tải, giám sát thông tin sai lệch, và quản lý hoạt động của các cơ quan báo chí nước ngoài. Bộ Công an chịu trách nhiệm tổ chức sản xuất các sản phẩm truyền thông chính thức như phim tư liệu, clip tuyên truyền, ấn phẩm giới thiệu và bộ tài liệu cung cấp cho các đoàn tham dự.

Công ước Hà Nội đã khẳng định sự cố gắng vượt bậc của Bộ Công an trong việc thúc đẩy sự hợp tác quốc tế, nâng cao năng lực an ninh mạng quốc gia. Đây không chỉ là bước tiến quan trọng của Việt Nam trong việc hội nhập quốc tế mà còn khẳng định cam kết mạnh mẽ của đất nước trong việc bảo vệ không gian mạng an toàn cho công dân và bảo vệ quyền lợi quốc gia trong thời đại số