Vai trò VICA trong thị trường dịch vụ kế toán ở Việt Nam
ThS. Hà Thị Tường Vy Thứ năm, 03/07/2025 16:31 (GMT+7)
Bằng trách nhiệm, năng lực nghề nghiệp kế toán viên chuyên nghiệp, hội viên VICA đã cung cấp những dịch vụ kế toán có chất lượng cho doanh nghiệp. Số lượng doanh nghiệp, số lượng người hành nghề kế toán đã tăng lên đáng kể theo sự đòi hỏi khắt khe của thị trường.
Năm 2012, Chủ tịch Hiệp hội
Kế toán và kiểm toán Việt Nam (VAA) đã ra quyết định số 218/HKT–VP thành lập Chi hội Kế toán hành nghề Việt Nam (VICA), đây là tổ chức nghề nghiệp chuyên
nghiệp của các cá nhân có Chứng chỉ Kế toán viên (APC) hoặc Chứng chỉ Kiểm toán
viên (KTV) do Bộ Tài chính cấp và các cơ sở, doanh nghiệp dịch vụ kế toán đang
hoạt động tại Việt Nam. VICA là tổ chức
trực thuộc VAA. Nhiệm kỳ III, mặc dù một phần
hai thời gian hoạt động của nhiệm kỳ bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, nhưng VICA đã có những hoạt động ổn định, khá vững chắc và đạt được các thành tựu đáng
kể, cụ thể:
Trước hết, VICA và các
hội viên đã đóng góp tích cực vào quá trình phát triển thị trường dịch
vụ kế toán ở Việt Nam
Bằng trách nhiệm
và năng lực nghề nghiệp là các kế toán viên chuyên nghiệp, hội viên của
VICA đã cung cấp những dịch vụ kế toán có chất lượng cho doanh nghiệp,
trực tiếp là doanh nghiệp vừa và nhỏ. Hỗ trợ tích cực cho doanh nghiệp trong tổ
chức thông tin kế toán, kê khai thuế và quản trị kinh doanh. Số lượng doanh
nghiệp, số lượng người hành nghề kế toán đã tăng lên đáng kể trong nhiệm kỳ
này. Chất lượng dịch vụ đã được nâng lên và dịch vụ kế toán đã được nhiều doanh
nghiệp biết đến, đã có vị thế trong đời sống kinh tế xã hội. Hội viên của
VICA là lực lượng hùng mạnh trong việc triển khai tư vấn, hỗ trợ cho các
doanh nghiệp tư nhân, hộ kinh doanh chấp hành tốt pháp luật của nhà nước để
phát triển xứng tầm với vai trò nòng cốt trong việc xây dựng nền kinh tế
độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường gắn với hội nhập quốc tế sâu rộng, hiện thực
hoá mục tiêu phát triển đất nước như Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII đã đề
ra và đáp ứng yêu cầu phát triển trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình và bứt
phá.
VICA đóng góp tích cực vào quá trình phát triển thị trường dịch vụ kế toán
Thứ hai, vị thế và vai trò của VICA, tổ chức nghề nghiệp của
những người hành nghề kế toán đã được xác lập trong nền kinh tế
VICA đã tập hợp
được đội ngũ ngày càng đông đảo những người hành nghề kế toán, kiểm toán trong
cả nước, được sự quan tâm của các chuyên gia kế toán, kiểm toán nước ngoài. Từ vài chục hội
viên ban đầu, đến nay, VICA đã có trên 82 hội viên tập thể và 340 hội viên cá nhân, là một trong những tổ chức nghề nghiệp có tính
chuyên nghiệp cao, là tổ chức thành viên tích cực, hoạt động có hiệu quả của VAA. VICA thường
xuyên chăm lo và bảo vệ quyền lợi chính đáng của hội viên, có nhiều biện pháp
và việc làm hỗ trợ tích cực có hiệu quả cho các hội viên trong việc đăng ký hành nghề, phát triển
năng lực, hoàn thành nghĩa vụ cập nhật, rèn luyện và nâng cao kỹ năng chuyên
môn và phương pháp công tác, bồi dưỡng và giũ gìn đạo đức nghề nghiệp, xây dựng
mối quan hệ với khách hàng. Quy chế hoạt dộng mẫu, quy trình cung cấp dịch vụ
và quy chế kiểm soát chất lượng dịch vụ kế toán do VAA và VICA cung cấp đã
giúp cho các DN dịch vụ kế toán thực hiện tốt các hoạt động nghề nghiệp và làm
cơ sở để xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ và năng lực cạnh
tranh cho doanh nghiệp đảm bảo phát triển một cách bền vững, thực hiện chủ
trương hướng đến nền tài chính xanh, kế toán xanh.
Thứ
ba, để hoạt động hành nghề có chất lượng, tuân thủ các quy định nghề nghiệp và
quy định của nhà nước
VICA xây dựng được hệ thống các quy định, quy chế, nội quy hoạt động và quản lý các hoạt động của dịch vụ kế toán, điển hình là các Quy trình cung cấp dịch vụ; Quy chế kiểm
soát chất lượng dịch vụ. VICA đã xây dựng và ban hành hệ thống hướng dẫn mẫu
về quản lý và kiểm soát chất lượng dịch vụ kế toán. Đây không chỉ là căn cử tổ chức các dịch vụ, mà
quan trọng hơn là gíup cho việc điều hành hoạt động của các công ty dịch vụ kế
toán có hiệu quả, góp phần hỗ trợ hội viên nâng cao chất lượng, giá trị dịch vụ
kế toán, và uy tín với khách hàng.
VICA đã xây dựng quy chế vinh danh tổ chức và cá nhân
trong lĩnh vực hành nghề dịch vụ kế toán, làm cơ sở cho công tác thi đua khen
thưởng trong lĩnh vực dịch vụ kế toán. Để khuyến khích động viên kịp thời hội
viên, hàng năm VICA đều tổ chức gặp mặt, xét khen thưởng cho hội viên tập
thể và cá nhân. Nhiệm kỳ qua nhiều hội viên, cán bộ được VAA,
Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam, Bộ Tài chính tặng giấy/bằng
khen. VICA được Liên hiệp hội tặng thưởng cờ thi đua năm 2023 và bằng khen
năm 2024.
Thứ
tư, VICA đã chủ động tổ chức các hoạt động đào tạo, cập nhật kiến thức, tổ
chức hội thảo, cung cấp thông tin, tổ chức các diễn đàn trao đổi và chia sẻ
kinh nghiệm nghề nghiệp, tư vấn, giải đáp vướng mắc kịp thời cho hội viên,… nhằm phục vụ tốt nhất cho hội viên
Trong nhiệm kỳ III, VICA đã tổ chức 71 kỳ cập nhật và các
lớp đào tạo lấy chứng chỉ kế toán trưởng, ôn thi lấy chứng chỉ kế toán viên,
cáccuộc hội thảo trong cả nước với
trên 11.000 lượt người tham gia. Việc tổ chức các kỳ cập nhật và hội thảo luôn
đảm bảo các chủ đề có tính thời sự, phục vụ tốt nhất cho nghề nghiệp, luôn đổi
mới về phương pháp, cách thức tổ chức ngày càng chuyên nghiệp, giảng viên chủ động,
chuyên sâu về chuyên đề mình phụ trách nên đã thu hút được sự quan tâm của đông
đảo hội viên và kế toán viên hành nghề. Để nâng cao cất lượng đào tạo, phát triển
năng lực cho hội viên, VICA đã hợp tác với các tổ chức nghề nghiệp quốc tế:
ACCA, ICAEW,... với một số tập đoàn, tổng công ty, trung tâm đào tạo nhưKết hợp với Web Kế toán: Công ty Misa, Trung
tâm đào tạo Smart Train;… tổ chức các khóa bồi dưỡng nghiệp vụ và hội thảo
khoa học. Hoạt động đào tạo luôn được VICA quan tâm và là hoạt động thành công
nhất, không chỉ hỗ trợ phát triển năng lực hội viên, đảm bảo đủ giờ theo quy định
cho hội viên, nâng cao vị thể của VICA mà là nguồn tài chính quan trọng đảm bảo
hoạt động của VICA.
Thứ năm, tham gia cùng Cục quản lý, giám sát
kế toán, kiểm toán – Bộ Tài chính thực hiện kiểm tra chất lượng dịch vụ kế toán
hàng năm các doanh nghiệp dịch vụ
Tăng cường công tác hỗ trợ và kiểm soát chất lượng dịch vụ
và đạo đức nghề nghiệp kế toán. Biểu dương khen thưởng kịp thời các tổ chức cá
nhân có thành tích, chấn chỉnh, kiến nghị xử lý kịp thời các tổ chức và cá nhân
hội viên vi phạm các chuẩn mực, chế độ kế toán và đạo đức nghề nghiệp kế toán
kiểm toán. VICA đã tổ chức những buổi trao đổi kinh nghiệm quản lý doanh
nghiệp dịch vụ, các quy định doanh nghiệp dịch vụ cần tuân thủ, kinh nghiệm chuẩn
bị hồ sơ cung cấp cho đoàn kiểm tra để tránh các rủi ro không đáng có đối với
các doanh nghiệp dịch vụ trong hoạt động. Trong nhiệm kỳ III, dưới sự chỉ đạo của
VAA, VICA đã tổ chức thành công buổi giao lưu, trao đổi kinh nghiệm nghề
nghiệp giữa các doanh nghiệp dịch vụ kế toán Việt Nam và các doanh nghiệp dịch
vụ kế toán của Malaysia, tăng cường học hỏi kinh nghiệm cũng như mở ra hướng đi
mới cho các doanh nghiệp dịch vụ kế toán trong nước.
Thứ
sáu, thực hiện tốt chức năng tư vấn khoa học và phản biện
xã hội của Hội nghề nghiệp
VICA thường xuyên, tạo điều kiện và tổ chức để hội
viên được tiếp cận các chính sách chế độ mới và tham gia tư vấn, phản biện các
dự án Luật, các chính sách kinh tế tài chính, kế toán và kiểm toán và người
hành nghề tham gia vào các dự thảo chế độ chính sách pháp luật của Nhà nước.
Đây là cơ hội và cũng là điều kiện để Hội viên hiểu và nắm chắc các quy đinh luật
pháp, các cơ chế chính sách của nhà nước trong hoạt động nghề nghiệp và cung cấp
dịch vụ. Từ thực tế hoạt động nghề nghiệp, nhiều ý kiến đóng góp của VICA được các cơ quan nhà nước tiếp nhận và góp phân hoàn thiện cơ chế quản
lý, chính sách luật pháp của nhà nước, đặc biệt là chính sách tài chính, thuế,
kế toán, kiểm toán.
Thứ bảy, bộ máy lãnh đạo và điều hành của VICA ngày càng được tăng
cường và củng cố
Ban lãnh đạo, các ban chuyên
môn và các Ủy viên Ban chấp hành đều nhiệt tình trách nhiệm, năng nổ, trí tuệ
vì tổ chức nghề nghiệp. Hai văn phòng tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí
Minh hoạt động tích cực và có hiệu quả kể cả cán bộ chuyên trách và kiêm nhiệm.
Những vấn đề đặt ra cho VICA trong
thời gian tới:
Những
hoạt động và thành tựu đạt được của VICA trong nhiệm kỳ qua là đáng khích lệ và
trân trong. Tuy nhiên, cũng phải thấy những hạn chế và những vướng mắc cần tháo
gỡ để chi hội tiếp tục pháp triển, đóng góp nhiều hơn nữa vào thị trường dịch vụ
kế toán kiểm toán Việt Nam đầy tiềm năng.
Từ thực tế hoạt động của VICA nhiệm kỳ III
(2020 - 2025) có thể rút ra những bài học kinh nghiệm sau:
Bài học thứ nhất
VICA là tổ chức nghề nghiệp chuyên nghiệp về
dịch vụ kế toán hoạt động theo nguyên tắc tự nguyện, tự chủ, tự quản, tự chịu
trách nhiệm, nên VICA chỉ có thể tồn tại và phát triển trên cơ sở được xác định
đúng vị thế của nó trong hoạt động nghề nghiệp kế toán. Để có thể phát huy được
sức mạnh đảm nhiệm được những công việc của mình, VICA phải khẳng định được
vai trò thông qua vị thế là một tổ chức nghề nghiệp chuyên nghiệp có đầy đủ tư
cách pháp nhân để hoạt động một cách độc lập kết hợp với đội ngũ cán bộ giỏi về
chuyên môn nghiệp vụ và trình độ quản lý, tốt về phẩm chất đạo đức và chuyên
nghiệp về phong cách làm việc.
Bài học thứ hai
Để hoạt động của VICA phát triển bền vững, hiệu
quả cao rất cần có giải pháp ổn định và tăng cường đội ngũ cán bộ VICA cả về số
lượng và chất lượng, điều kiện vật chất và nguồn lực tài chính đủ để đảm bảo
cho mọi họat động được tiến hành thường xuyên, hiệu quả. Cần thường xuyên đổi mới
phương thức hoạt động và kiên quyết trong thực hiện Nghị quyết của VICA. Cần
tập hợp lực lượng và trí tuệ cho họat động của VICA bằng chính các hình thức
hoạt động ngày càng phong phú, đa dạng và hấp dẫn vì quyền lợi của hội viên và
phục vụ tốt nhất cho sự phát triển dịch vụ kế toán.
Bài học thứ ba
Chủ đề
“Hội tụ - Chuyên nghiệp – Trách nhiệm” cần được
quán triệt và xuyên suốt trong quá trình hoạt động của VICA. Thành viên Ban
chấp hành và các hội viên cần đồng lòng, đồng sức và tâm huyết vì mục tiêu
chung của VICA. Đây sẽ là nhân tố quyết định góp phần vào sự nghiệp phát triển
của dịch vụ kế toán Việt Nam.
Bài học thứ tư
Để VICA tồn tại, phát triển vấn đề cốt lõi vẫn là cần
có nguồn lực để trang trải cho các hoạt động, bởi vậy, VICA
cần xác định được các công việc trọng tâm tạo ra nguồn thu để tập trung thực hiện
có hiệu quả tạo tiền đề và điều kiện cho các hoạt động chung.
Bài học thứ năm
Cần tranh thủ tối đa sự chỉ đạo, giúp đỡ của
các cơ quan Nhà nước, trước hết là của Bộ Tài chính, các tổ chức nghề nghiệp,
như VAA, Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ
thuật Việt Nam.
Phương hướng phát triển tổ chức nghề nghiệp
Chiến lược phát triển kế toán và kiểm toán
đến năm 2030 đã xác định:
Mục tiêu tổng quát:
Tiếp
tục phát triển thị trường dịch vụ kế toán với quy mô phù hợp, với đội ngũ kế
toán viên có chứng chỉ theo chuẩn khu vực, thỏa mãn yêu cầu các doanh nghiêp
trong nền kinh tế thị trường mở cửa
Mục tiêu cụ thể:
Nâng cao chất lương dịch vụ kế toán, nâng
cao năng lực tổ chức quản lý, tăng cường hỗ trợ quản lý của tổ chức nghề nghiệp,
nâng cao năng lực chuyên môn của các kế toán viên và các chuyên gia kế toán.
Phát triển các công ty dịch vụ kế toán với quy mô hợp lý, đủ mạnh, hoạt động đa
dạng để đáp ứng yêu cầu phát triển của thị trường Việt Nam, gia tăng số lượng
KTV có chứng chỉ. Đảm bảo kế toán viên được thường xuyên bồi dưỡng cập nhật
kiến thức, nâng cao năng lực chuyên môn, kỹ năng hành nghề và đạo đức nghề nghiệp.
Xác lập và nâng cao vai trò, vị
thế, trách nhiệm của tổ chức nghề nghiệp kế toán và kiểm toán trong hỗ trợ
và quản lý dịch vụ kế toán, kế
toán viên hành nghề theo thông lệ quốc tế, phù hợp với đặc thù của Việt nam.
Tăng cường năng lực của tổ chức nghề nghiệp, phát triển VICA thành tổ chức nghề
nghiệp có tính chuyên nghiệp cao.
Phương
hướng và nhiệm vụ phát triển tổ chức nghề nghiệp kế toán
Với
mục tiêu củng cố và phát triển VICA trở thành tổ
chức nghề nghiệp mang tính chuyên nghiệp cao, thành viên tích cực của VAA, góp phần tích cực vào phát triển hệ thống kế
toán - kiểm toán và thị trường dịch vụ kế toán - kiểm toán Việt Nam, VICA cần
triển khai các nhiệm vụ và giải pháp sau:
Trong hai ngày 11 và 12/04/2025, VICA đã hoàn thành lớp cập nhật lần thứ 8 cho kỳ đăng ký hành nghề năm 2026 cho các kế toán viên, kiểm toán viên với các chuyên đề về chính sách thuế.
Thứ nhất, đổi mới tổ chức và hoạt động VICA trên tất các các mặt công tác thực hiện
tốt chức năng tập hợp hội viên và những người hành nghề kế toán
Góp phần nâng cao vai trò, vị thế của tổ chức nghề nghiệp và hướng tới mục
tiêu phát triển bền vững. Khẳng định được VICA là ngôi nhà chung là địa chỉ tin cậy của hội viên
và những người hành nghề kế toán ở Việt Nam. Có như thế thì mới thực hiện được
phương châm “Hội tụ” của nhiệm kỳ.
Thứ hai, có biện pháp đảm bảo và nâng cao chất lượng
dịch vụ kế toán, tăng quy mô của thị trường dịch vụ kế toán
Củng
cố và mở rộng quy mô các doanh nghiệp dịch vụ hiện có, tạo điều kiện và cơ hội
để hình thành một số doanh nghiệp đa sở hữu, đa ngành, trong đó có dịch vụ kế
toán là nòng cốt, với nhiều loại hình dịch vụ và thỏa mãn nhu cầu đa dạng của một
nền kinh tế mở. Phấn đấu đến năm 2030, Việt Nam phải có khoảng 300
- 400
công ty hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ kế toán.
Thứ
ba, tăng cường hoạt động đào tạo nhằm bồi dưỡng phát triển năng lực hội
viên, nâng cao trình độ, kỹ năng nghề nghiệp và bản lĩnh, phẩm chất
đạo đức nghề cho hội viên thực hiện phương châm “Chuyên nghiệp”.
Thứ tư, VICA cần chủ động tham gia các hoạt động
tư vấn, phản biện xã hội về chính sách Luật, tiếp
tục hoàn thiện các quy định pháp lý về dịch vụ kế toán, nhằm
tạo cơ sở thúc đẩy sự phát triển của dịch vụ kế toán
Trước mắt, Hội viên cần giành thời
gian và tâm huyết tham gia sửa đổi hoàn thiện Luật Kế toán 2015 và các chính sách
tài chính, kế toán, kiểm toán. Cần hoàn thiện các quy trình cung cấp dịch vụ và
kiểm soát chất lượng dịch vụ. Có kiến nghị với Nhà nước để có chính
sách hợp lý phát triển và vận hành thị trường dịch vụ kế toán, kiểm toán Việt
Nam.
Tin tưởng rằng, phát huy những kết quả
đã đạt được, với đội ngũ lãnh đạo, BCH trí tuệ, nhiệt tâm và với đội ngũ hội
viên ngày càng đông đảo tâm huyết, yêu nghề, được sự chỉ đạo của Bộ Tài chính,
sự lãnh đạo và ủng hộ mạnh mẽ từ Liên hiệp các hội Khoa học và kỹ thuật Việt
Nam, VAA, sự hỗ trợ của các tổ chức nghề
nghiệp trong và ngoài nước, VICA chắc chắn sẽ bứt phá vươn mình phát triển
thành công cùng đất nước.
Nhân dịp Đại hội VICA lần thứ IV (nhiệm kỳ 2025 - 2030) chúng ta cùng nhau nhìn lại và đánh giá toàn diện sự thăng trầm của nghề nghiệp, của quá trình chuyển giao chức năng cho tổ chức nghề nghiệp. Từ đó thấy hết trách nhiệm những việc cần làm để phát triển và nâng cao vị thế của tổ chức nghề nghiệp kế toán Việt Nam.
Ngày 25/06/2025, Hiệp hội Kế toán và Kiểm toán Việt Nam (VAA) đã tổ chức Hội nghị Ban Chấp hành lần thứ 3, khoá VII, nhiệm kỳ 2024 - 2029. Hội nghị bàn thảo và quyết định nhiều nội dung quan trọng cho định hướng phát triển của VAA.
Nhân Kỷ niệm 100 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025), Hiệp hội Kế toán và Kiểm toán Việt Nam (VAA) đã có buổi gặp mặt đầm ấm cùng các nhà báo và những người bạn thân thiết tại Hà Nội, TP.HCM.
Tiếp nối tinh thần Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 98/2025/QH15 của Quốc hội và Thư ngỏ ngày 11/6/2025 của Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng; Hiệp hội Kế toán và kiểm toán Việt Nam (VAA) cam kết đồng hành với cộng đồng doanh nghiệp cùng hiện thực hóa mục tiêu về phát triển kinh tế tư nhân minh bạch, hiệu quả và bền vững...