IFAC và những sáng kiến để ngành kế toán toàn cầu phát triển bền vững

Tăng kết nối và hành động, tạo sự nhất quán các chuẩn mực toàn cầu

Vào tháng 4/2025, Hội nghị thượng đỉnh toàn cầu đa bên IFAC-IESBA về triển khai IESSA đã diễn ra tại Paris, do thành viên của Liên đoàn IFAC là Compagnie Nationale des Commissaires aux Comptes (CNCC) đăng cai. Sự kiện quy tụ hơn 50 nhà lãnh đạo toàn cầu từ giới chuyên môn, cơ quan giám sát, nhà đầu tư và các nhà quản lý từ khắp nơi trên thế giới.

Tại đây, các thông điệp xuyên suốt đã được nhấn mạnh một lần nữa. Tiếng nói của ngành kế toán toàn cầu được thể hiện trong các chuẩn mực mà những người làm nghề đang áp dụng. Các chuẩn mực cần sát với thực tiễn triển khai. Thông qua những phản hồi tích cực tại sự kiện lần này là tiền đề cho kỳ hội nghị thượng đỉnh tiếp theo, dự kiến tổ chức vào Quý 4 năm 2026 hoặc Quý 1 năm 2027. IFAC duy trì hỗ trợ và giám sát việc áp dụng, triển khai các chuẩn mực đạo đức và đảm bảo chất lượng; tiếp tục cam kết thúc đẩy sự nhất quán toàn cầu và giảm sự phân mảnh quy định trong việc áp dụng và triển khai các chuẩn mực quốc tế.

Các cuộc thảo luận ban đầu về cải cách các Nhóm Tư vấn của IFAC cũng đang được tiến hành: Các cải cách này nhằm cải thiện sự tích hợp giữa các Nhóm Tư vấn, phù hợp hơn với các ưu tiên của từng khu vực, và tăng cường khả năng hiện diện cũng như mức độ sử dụng các nguồn lực của Nhóm Tư vấn.

IFAC cũng đang tăng tốc quá trình chuyển đổi nội bộ với giai đoạn thứ hai của Mô hình Hoạt động Mục tiêu và dự kiến triển khai nền tảng Quản lý Quan hệ Khách hàng (CRM) mới. IFAC tăng cường kết nối tại các sự kiện lớn trên thế giới với Thành viên và Đối tác Mạng lưới Khu vực, tiêu biểu là tại Đại hội Kế toán Châu Phi (ACOA) ở Rwanda và hội nghị CReCER 2025 ở Peru.

Hội nghị thống nhất duy trì phát triển IFAC Connect trở thành chuỗi sự kiện khu vực toàn cầu được tổ chức với sự hợp tác của Diễn đàn các Hãng Kiểm toán (Forum of Firms - FoF), tập trung vào trao đổi về mục tiêu bền vững, chất lượng kiểm toán, phát triển công nghệ và các chuẩn mực quốc tế của ngành. Trong thời gian tới, IFAC Connect phối hợp với các đơn vị đăng cai chú trọng thúc đẩy vai trò của phụ nữ trong ngành kế toán.

Thành lập Nhóm "Better Together" do ông Hisashi Sato, Giám đốc điều hành của Viện Kế toán viên Công chứng Nhật Bản (JICPA), làm Chủ tịch, nhằm giúp thống nhất thông điệp và tăng cường vai trò lãnh đạo cũng như tiếng nói của IFAC về các vấn đề toàn cầu then chốt. Nhóm này sẽ đóng vai trò là cơ quan tư vấn cho ông White, đồng thời thu nhận ý kiến chuyên môn trong cuộc đối thoại toàn cầu có liên quan, bắt đầu từ Hội nghị thượng đỉnh.

IFAC đã hợp tác với Ủy ban Chính sách Công Toàn cầu (GPPC) trong dự án nghiên cứu "Tình trạng Nghề nghiệp" (State of the Profession). Dự án này sẽ thu thập dữ liệu toàn cầu về các tiêu chuẩn trình độ chuyên môn, đặc điểm nhân khẩu học và mức độ phù hợp xã hội của ngành kế toán.

IFAC cũng đã tham gia Ủy ban Chỉ đạo và Diễn đàn MOSAIC được tổ chức tại London vào tháng 6. Sự kiện này tập trung vào các chủ đề như báo cáo bền vững cho khu vực công, chuyên nghiệp hóa khu vực công và việc sử dụng kế toán dồn tích (accrual accounting) cho quản lý tài chính. Cuộc họp của Ủy ban Chỉ đạo và Diễn đàn MOSAIC diễn ra đồng thời với các cuộc họp của Ủy ban Hợp tác Xây dựng Năng lực và Nhà tài trợ INTOSAI, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hợp tác trong việc tăng cường các hệ thống giải trình.

Tại sự kiện cũng công bố Viện Kế toán viên Công chứng Hàn Quốc là đơn vị được chọn đăng cai Đại hội Kế toán Thế giới (WCOA) năm 2026. Với sự quan tâm nhiệt tình từ các tổ chức thành viên, ban Tuyển chọn WCOA cũng đã khởi động quá trình xác định đơn vị đăng cai năm 2028.

Chuyên gia và những sáng kiến thúc đẩy ngành kế toán

Tiến sĩ Andreas Barckow, Chủ tịch Uỷ ban chuẩn mực kế toán quốc tế (IASB), đã cung cấp thông tin cập nhật về các hoạt động của IASB trong năm 2024. Đáng chú ý, IASB đã ban hành hai chuẩn mực kế toán mới quan trọng: IFRS 18 (Trình bày và Thuyết minh trong Báo cáo Tài chính) và IFRS 19 (Các Công ty Con không có Trách nhiệm Giải trình Công khai: Thuyết minh). Bên cạnh đó, Hội đồng cũng đã hoàn thành ba dự án duy trì và một dự án nghiên cứu, cùng với việc chốt hạ hai đợt đánh giá sau triển khai.

Ông Barckow cũng thông tin về tiến độ các dự án hiện tại của IASB liên quan đến tài sản vô hình và dòng tiền. Nhìn về năm 2025, ông nhấn mạnh trọng tâm của IASB là "Giúp các đơn vị kể câu chuyện về quá trình tạo lập giá trị của họ". Mục tiêu này nhằm cải thiện thông tin cho các nhà đầu tư trên thị trường vốn toàn cầu, đồng thời giảm thiểu các chi phí không cần thiết trong hệ sinh thái. Tiến sĩ Barckow còn cập nhật về mối liên kết giữa IASB và Hội đồng Chuẩn mực Bền vững Quốc tế (ISSB), cùng với tầm quan trọng của sự gắn kết giữa hai Hội đồng này trong bối cảnh các chuẩn mực đang ngày càng tích hợp.

Ông Alistair Brisbourne, Trưởng phòng Nghiên cứu Công nghệ tại Hiệp hội Kế toán công chứng Anh quốc (ACCA), trình bày một cái nhìn tổng quan toàn diện về cách trí tuệ nhân tạo (AI) đang định hình lại ngành kế toán. Bài thuyết trình của ông dựa trên những hiểu biết sâu sắc từ Liên minh Thông minh (Smart Alliance) của ACCA và sáng kiến Theo dõi AI (AI Monitor) đang phát triển.

Ông Brisbourne đã phác thảo bối cảnh triển khai AI hiện tại trong lĩnh vực tài chính, lưu ý việc AI được sử dụng rộng rãi trong phân tích dự đoán, hỗ trợ soạn thảo văn bản, lập kế hoạch tài chính và đánh giá rủi ro. Đồng thời, ông cũng thẳng thắn thừa nhận những thách thức dai dẳng về mặt thực tiễn và quản trị mà các tổ chức đang phải đối mặt. Bài thuyết trình đặc biệt nhấn mạnh sự chuyển dịch từ các công cụ hẹp, đặc thù cho từng tác vụ sang các hệ thống ngày càng tự động hơn, và nhu cầu cấp thiết tương ứng về nâng cao kỹ năng về AI (AI literacy).

Ông Brisbourne cũng nêu bật sự đầu tư của ACCA vào giáo dục và nâng cao nhận thức. Ông đã dẫn chứng một loạt tài nguyên bao gồm các khóa học phát triển chuyên môn liên tục (CPD), các hướng dẫn giải thích, nghiên cứu về AI có trách nhiệm, và tư duy lãnh đạo chiến lược. Tất cả những nỗ lực này giúp định vị ngành nghề sẵn sàng khai thác lợi ích của AI, đồng thời quản lý hiệu quả các rủi ro liên quan.

Ông Eelco van der Enden, Giám đốc điều hành của Accountancy Europe, đã giới thiệu dự án "Mục tiêu 2030" như một sáng kiến chiến lược nhằm xác định các ưu tiên dài hạn của ngành nghề, tăng cường tương tác với các cơ quan công quyền, và làm rõ đóng góp của ngành đối với xã hội.

Những diễn biến gần đây trong bối cảnh quản lý tại châu Âu, đặc biệt nhấn mạnh những tác động của việc thay đổi các khuôn khổ báo cáo trước đây đối với sự tin cậy và nỗ lực triển khai dài hạn. Ông cũng phác thảo các cuộc thảo luận đang phát triển xung quanh cải cách kiểm toán, việc phân định rõ ràng các vai trò của đảm bảo bền vững và đảm bảo tài chính, cùng với những thay đổi cấu trúc trong thị trường. Những thay đổi này bao gồm cả tác động từ việc điều chỉnh ngưỡng và đầu tư từ quỹ cổ phần tư nhân (private equity).

Nhấn mạnh các áp lực về nhân khẩu học và sự thay đổi kỳ vọng của các chuyên gia trẻ tuổi, ông van der Enden đã đặc biệt nhấn mạnh sự cần thiết phải định vị ngành nghề vừa đáng tin cậy vừa hấp dẫn. Ông cũng làm rõ tầm quan trọng của việc xác định rõ ràng các vai trò chuyên môn trong các cuộc đối thoại chính sách và khuyến khích hợp tác toàn cầu để hỗ trợ tính phù hợp, khả năng tiếp cận, và sự tham gia hiệu quả của các học viên thuộc mọi quy mô công ty trong một môi trường ngày càng số hóa.

Cuối cùng, ông van der Enden đã ghi nhận IFAC là một bên liên quan chủ chốt trong hoạt động tương tác chiến lược đang diễn ra của Accountancy Europe. Điều này phản ánh sự liên kết liên tục trong cộng đồng kế toán toàn cầu, đồng thời nhắc lại tuyên bố chung gần đây công bố sự tăng cường hợp tác giữa Accountancy Europe và IFAC, vì lợi ích của các thành viên và vì lợi ích công chúng.

Tại cuộc họp này, Hội đồng IFAC đã tiếp nhận thông tin cập nhật khu vực từ Bà Fiona Wilkinson, Thành viên Hội đồng IFAC. Bà Wilkinson đã báo cáo về những diễn biến quan trọng tại Vương quốc Anh, bao gồm việc hoãn tiến độ của Dự luật Cải cách Kiểm toán và Quản trị Doanh nghiệp. Bà cũng thông tin về những thay đổi trong các quy định ảnh hưởng đến ngưỡng kiểm toán và điều kiện hành nghề của kiểm toán viên theo luật định, cùng với số liệu gần đây cho thấy số lượng thành viên và sinh viên ngành kế toán đang ổn định trên khắp Vương quốc Anh và Ireland.

Bên cạnh đó, Bà Wilkinson cũng báo cáo về xu hướng hợp nhất liên tục trên thị trường kiểm toán, những thách thức liên quan đến Chuẩn mực Kiểm toán Quốc tế đối với Kiểm toán Báo cáo Tài chính của Các Đơn vị Kém Phức tạp (ISA for LCEs). Một điểm đáng chú ý khác là việc cơ quan thuế của Vương quốc Anh đã áp dụng kế toán dựa trên cơ sở tiền mặt (cash-based accounting) cho các tổ chức không có tư cách pháp nhân và các chủ sở hữu tài sản cho thuê.

Nhóm Các Nhà Lãnh Đạo Trẻ IFAC cung cấp thông tin cập nhật về các sáng kiến quan trọng, hướng đến mục tiêu mang lại cơ hội cho ngành kế toán toàn cầu được học hỏi từ những góc nhìn độc đáo của các kế toán viên chuyên nghiệp mới vào nghề và những người trẻ có khát vọng.