Cổ phiếu PNJ lao dốc, nhà đầu tư bán tháo

Ngày 30/5, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã chính thức công bố Kết luận thanh tra số 24/KL-TTNH4 về hoạt động của Công ty Cổ phần Vàng bạc Đá quý Phú Nhuận (PNJ – HOSE: PNJ), một trong những doanh nghiệp bán lẻ vàng lớn nhất cả nước. Nội dung kết luận không chỉ vạch ra nhiều vi phạm nghiêm trọng trong lĩnh vực kinh doanh vàng, mà còn phát hiện dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự liên quan đến thuế và kế toán, khiến dư luận và giới đầu tư đặc biệt quan tâm.

Thông tin công bố đã nhanh chóng tác động tiêu cực đến giá cổ phiếu PNJ. Kết thúc phiên giao dịch ngày 2/6, cổ phiếu PNJ giảm mạnh 5,21%, còn 78.200 đồng/cổ phiếu, tương đương mức vốn hóa bị “bốc hơi” khoảng 233 tỷ đồng. Khối lượng giao dịch lên tới hơn 2,9 triệu đơn vị, cho thấy áp lực bán tháo rất lớn từ nhà đầu tư. Đáng chú ý, chỉ trong quý I/2025, cổ phiếu này đã giảm hơn 16%.

Theo kết luận của Ngân hàng Nhà nước, mặc dù PNJ đã có những chuyển biến tích cực trong việc tuân thủ quy định về kinh doanh vàng miếng và phòng chống rửa tiền, nhưng vẫn tồn tại hàng loạt vi phạm và thiếu sót đáng chú ý.

Trong lĩnh vực kinh doanh vàng, PNJ bị phát hiện vi phạm chế độ báo cáo trong hoạt động mua bán vàng miếng. Nghiêm trọng hơn, công ty bị xác định có dấu hiệu đưa thông tin dễ gây nhầm lẫn về sản phẩm, hàng hóa nhằm thu hút khách hàng từ đối thủ – một hành vi được cho là cạnh tranh không lành mạnh. Ngoài ra, việc vi phạm quy định về nhãn hàng hóa đối với sản phẩm vàng trang sức, mỹ nghệ cũng được nêu rõ.

Trong công tác phòng, chống rửa tiền, lĩnh vực đang được đặc biệt siết chặt trong thời gian gần đây PNJ được kết luận vi phạm hàng loạt quy định. Cụ thể, công ty chưa ban hành đầy đủ quy định nội bộ; không phân loại khách hàng theo mức độ rủi ro; báo cáo thiếu nội dung; không báo cáo các giao dịch lớn liên quan đến hoạt động vàng; không thực hiện kiểm toán nội bộ về chống rửa tiền; và chưa có cơ chế về phong tỏa tài khoản hay tạm giữ tài sản.

Nghiêm trọng hơn, Ngân hàng Nhà nước còn phát hiện dấu hiệu PNJ sử dụng hóa đơn, chứng từ kế toán và kê khai thuế không đúng quy định. Trong đó, nhiều hóa đơn được lập không đúng thời điểm, một số giao dịch thiếu thông tin xác thực như số CMND/CCCD của khách hàng. Do tính chất có dấu hiệu hình sự, Ngân hàng Nhà nước đã chuyển toàn bộ hồ sơ liên quan sang Bộ Công an để điều tra, xử lý theo quy định pháp luật.

Cùng với việc chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra, Chánh Thanh tra Ngân hàng Nhà nước đã ban hành quyết định xử phạt hành chính đối với PNJ với tổng số tiền lên tới 1,34 tỷ đồng Đây là một trong những mức xử phạt hành chính cao nhất trong ngành kinh doanh vàng thời gian gần đây, phản ánh mức độ nghiêm trọng của các vi phạm.

Những rắc rối pháp lý nói trên xảy ra trong bối cảnh tình hình kinh doanh của PNJ cũng đang gặp nhiều khó khăn. Trong quý I/2025, doanh thu thuần của PNJ đạt 9.653 tỷ đồng, giảm 23,5% so với cùng kỳ năm trước. Lợi nhuận gộp đạt 2.048 tỷ đồng (giảm 4,7%), và lợi nhuận sau thuế là 678 tỷ đồng, sụt giảm 8,1%.

Điểm gây chú ý lớn là doanh thu từ mảng vàng 24K đã giảm mạnh tới 65,8% so với cùng kỳ. PNJ lý giải tình trạng này là do nguồn nguyên liệu gặp khó khăn, cùng với đó là việc giới hạn số lượng sản phẩm vàng 24K kéo dài từ nửa cuối năm 2024 đến nay khiến nguồn cung bị bóp nghẹt, ảnh hưởng nghiêm trọng đến doanh thu.

Việc đồng loạt vướng vào vi phạm về pháp luật, thuế, kế toán và phòng chống rửa tiền, trong khi hoạt động kinh doanh sụt giảm rõ rệt, đã khiến PNJ đối mặt với áp lực kép chưa từng có. Những diễn biến gần đây đang khiến nhà đầu tư tỏ ra thận trọng, và khả năng hồi phục giá cổ phiếu trong ngắn hạn bị đặt dấu hỏi lớn.

Trong khi chờ đợi kết quả điều tra từ cơ quan công an, thị trường sẽ tiếp tục theo sát từng động thái của PNJ. Với nhà đầu tư, đây là thời điểm cần cân nhắc kỹ càng trước khi đưa ra quyết định. Còn với doanh nghiệp, đây là hồi chuông cảnh báo mạnh mẽ về việc tuân thủ pháp luật và chuẩn hóa lại toàn bộ quy trình quản trị, kiểm soát rủi ro.