Sự kiện AFA 24 tại Hà Nội và những mục tiêu về tài chính bền vững

Từ ngày 30 đến 31/10/2025, Hà Nội sẽ trở thành tâm điểm của cộng đồng kế toán – kiểm toán khu vực khi Hội nghị Liên đoàn Kế toán ASEAN lần thứ 24 (AFA 24) chính thức diễn ra. Sự kiện quy tụ đông đảo đại biểu quốc tế, hứa hẹn mang đến những cuộc thảo luận sâu rộng về các xu hướng mới trong lĩnh vực kế toán và kiểm toán.

Trước thềm hội nghị, phóng viên Tạp chí Kế toán & Kiểm toán đã có cuộc trao đổi với TS. Vũ Đức Chính – Phó Chủ tịch Hiệp hội Kế toán và kiểm toán Việt Nam (VAA) về một số vấn đề liên quan đến chủ đề trong các cuộc thảo luận lần này tại hội nghị.

PV: Ông đánh giá thế nào về vị thế ngày càng nâng cao của Việt Nam trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán khu vực?

TS. Vũ Đức Chính: Có thể nói, hình ảnh của Việt Nam trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán khu vực đang ngày càng được nâng cao một cách rõ rệt. Nếu như trước đây, chúng ta chủ yếu được biết đến như một thành viên tích cực, thì nay Việt Nam đã trở thành quốc gia chủ động khởi xướng và điều phối nhiều sáng kiến quan trọng trong khu vực ASEAN.

Việc đảm nhiệm Chủ tịch AFA nhiệm kỳ 2024-2025 là minh chứng thuyết phục nhất cho sự trưởng thành và uy tín của nghề nghiệp kế toán, kiểm toán Việt Nam. Thông qua các sáng kiến về đào tạo nguồn nhân lực, chuyển đổi số và lồng ghép ESG vào nghề nghiệp, chúng ta không chỉ đóng góp cho cộng đồng khu vực, mà còn khẳng định vai trò tiên phong trong việc định hình xu hướng phát triển mới.

Đặc biệt, việc Việt Nam đăng cai và tổ chức AFA 24 tại Hà Nội với quy mô gần 1.500 đại biểu trong và ngoài nước đã thể hiện năng lực tổ chức sự kiện quốc tế chuyên nghiệp, tạo được sự tin cậy từ bạn bè ASEAN cũng như các tổ chức nghề nghiệp toàn cầu như IFAC, CAPA.....

Tôi cho rằng, vị thế nâng cao đó không chỉ mang ý nghĩa cho riêng ngành kế toán, kiểm toán, mà còn góp phần khẳng định hình ảnh một Việt Nam trách nhiệm, minh bạch, hội nhập và phát triển bền vững trên trường quốc tế.

PV: Việt Nam đã có những đóng góp nổi bật nào cho Liên đoàn AFA trong thời gian qua, đặc biệt khi đảm nhận vai trò Chủ tịch, thưa ông?

TS. Vũ Đức Chính: Trong thời gian qua, đặc biệt sau khi đảm nhận vai trò Chủ tịch AFA nhiệm kỳ 2024-2025, Việt Nam đã có nhiều đóng góp quan trọng, tạo dấu ấn trong cộng đồng nghề nghiệp khu vực.

Trong thời gian qua, đặc biệt sau khi đảm nhận vai trò Chủ tịch AFA nhiệm kỳ 2024-2025, Việt Nam đã có nhiều đóng góp quan trọng, tạo dấu ấn trong cộng đồng nghề nghiệp khu vực.

Trước hết, đã chủ động thúc đẩy các sáng kiến chiến lược như xây dựng Khung định hướng đào tạo kế toán ASEAN, tập trung vào kỹ năng số và năng lực về ESG, điều hết sức cần thiết cho sự phát triển của nguồn nhân lực trong bối cảnh mới.

Thứ hai, đã đề xuất và triển khai sáng kiến AFA Digital Accounting Transformation, khuyến khích các tổ chức nghề nghiệp thành viên tăng cường ứng dụng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo và phân tích dữ liệu lớn trong kế toán, kiểm toán, góp phần định hình nghề nghiệp trong kỷ nguyên số.

Thứ ba, đã tích cực lồng ghép nội dung ESG và tài chính xanh vào các chương trình thảo luận của AFA, qua đó khẳng định vai trò của kế toán, kiểm toán không chỉ là công cụ ghi nhận, kiểm chứng, mà còn là đòn bẩy cho phát triển bền vững.

Đồng thời, cũng thể hiện vai trò điều phối và kết nối quốc tế, tăng cường quan hệ hợp tác giữa AFA với các tổ chức nghề nghiệp toàn cầu như IFAC, CAPA, IFRS Foundation, cũng như thúc đẩy tiếng nói chung của ASEAN trong các diễn đàn quốc tế.

Có thể nói, với những đóng góp đó, Việt Nam đã khẳng định hình ảnh một quốc gia chủ động, sáng tạo, có trách nhiệm, cùng góp phần nâng cao uy tín và vị thế của Liên đoàn Kế toán ASEAN trong giai đoạn nhiều biến động này.

PV: Thông qua AFA 24, Việt Nam mong muốn gửi đến thông điệp gì cho bạn bè quốc tế, thưa ông?

TS. Vũ Đức Chính: Thông qua AFA 24, Việt Nam mong muốn gửi tới bạn bè quốc tế một thông điệp mạnh mẽ về tinh thần trách nhiệm, minh bạch và cam kết phát triển bền vững. Chúng tôi khẳng định rằng nghề kế toán, kiểm toán Việt Nam không chỉ đồng hành cùng khu vực ASEAN trong việc hài hòa chuẩn mực và nâng cao năng lực nghề nghiệp, mà còn sẵn sàng góp phần dẫn dắt những xu hướng mới về kế toán xanh, tài chính xanh và quản trị ESG.

Việt Nam muốn truyền tải hình ảnh một quốc gia chủ động, đổi mới và hội nhập sâu rộng, luôn coi trọng hợp tác quốc tế và mong muốn tăng cường kết nối cùng các tổ chức nghề nghiệp toàn cầu như IFAC, CAPA, ISSB. Đồng thời, chúng tôi muốn khẳng định rằng sự phát triển của nghề nghiệp không thể tách rời khỏi sứ mệnh chung của nhân loại là bảo vệ môi trường, gìn giữ các giá trị xã hội và hướng đến một tương lai thịnh vượng, bền vững cho mọi quốc gia.

Nói cách khác, thông điệp Việt Nam muốn lan tỏa tại AFA 24 là: nghề kế toán, kiểm toán không chỉ là ngôn ngữ của kinh doanh, mà còn là nhịp cầu của niềm tin và sự phát triển bền vững.

PV: AFA đã và đang giữ vai trò thế nào trong kết nối, thúc đẩy nghề nghiệp kế toán – kiểm toán ở Đông Nam Á và trên thế giới?

TS. Vũ Đức Chính: Từ khi thành lập năm 1977 đến nay, Liên đoàn Kế toán ASEAN (AFA) luôn giữ vai trò là cầu nối nghề nghiệp kế toán, kiểm toán trong khu vực Đông Nam Á. Trước hết, AFA là diễn đàn để các tổ chức nghề nghiệp trong khu vực cùng trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm và thúc đẩy hài hòa chuẩn mực kế toán, kiểm toán, qua đó từng bước nâng cao chất lượng và tính minh bạch của thông tin tài chính trong toàn khối.

Quan trọng hơn, AFA đã trở thành tiếng nói chung của nghề nghiệp kế toán, kiểm toán ASEAN trên trường quốc tế. Với tư cách là tổ chức được ASEAN chính thức công nhận trong Hiến chương ASEAN, AFA có vai trò đặc biệt trong việc kết nối khu vực với các tổ chức nghề nghiệp toàn cầu như IFAC, CAPA, ISSB và IFRS Foundation. Thông qua các mối quan hệ này, AFA không chỉ giúp đưa tiếng nói ASEAN ra thế giới, mà còn tạo điều kiện để các chuẩn mực, thông lệ tốt của quốc tế được tiếp nhận, điều chỉnh và áp dụng phù hợp tại từng quốc gia thành viên.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, biến đổi khí hậu và chuyển đổi số mạnh mẽ, AFA đang thúc đẩy cộng đồng nghề nghiệp ASEAN tham gia vào những chủ đề mang tính thời đại như báo cáo bền vững, tài chính xanh, ESG và công nghệ số trong kế toán, kiểm toán. Đây chính là minh chứng cho vai trò dẫn dắt, không chỉ trong phạm vi khối ASEAN, mà còn đóng góp vào các nỗ lực chung của cộng đồng quốc tế nhằm xây dựng một nền kinh tế minh bạch, trách nhiệm và bền vững.

Nói một cách hình ảnh, AFA chính là “sự kết nối niềm tin”, gắn kết các tổ chức nghề nghiệp ASEAN lại với nhau, đồng thời kết nối cả khu vực với thế giới, để nghề nghiệp kế toán, kiểm toán Đông Nam Á ngày càng vững mạnh và có vị thế xứng đáng trong cộng đồng toàn cầu.

PV: Ban tổ chức và AFA đặt ra những mục tiêu trọng tâm nào cho Hôi nghị lần thứ 24?

TS. Vũ Đức Chính: Hội nghị AFA lần thứ 24 được tổ chức tại Hà Nội mang trong mình nhiều kỳ vọng lớn lao, bởi đây không chỉ là sự kiện nghề nghiệp định kỳ của khu vực, mà còn là cơ hội để ASEAN khẳng định vai trò và trách nhiệm của mình trước những vấn đề toàn cầu.

Ban Tổ chức và AFA đã thống nhất xác định một số mục tiêu trọng tâm cho Hội nghị kỳ này:

Thứ nhất, thúc đẩy cập nhật và hài hòa chuẩn mực kế toán, kiểm toán trong khu vực, đặc biệt là các chuẩn mực quốc tế quan trọng như IFRS, IPSAS, cùng với việc triển khai báo cáo bền vững và ESG theo các khung hướng dẫn mới nhất. Đây là nền tảng chính để nâng cao tính minh bạch và hội nhập tài chính của các nền kinh tế ASEAN.

Thứ hai, tạo diễn đàn chia sẻ kinh nghiệm và đề xuất các giải pháp phát triển tài chính xanh. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và nhu cầu huy động nguồn lực cho phát triển bền vững ngày càng lớn, AFA 24 hướng tới việc xây dựng khuyến nghị chính sách, mô hình và công cụ tài chính xanh có thể áp dụng rộng rãi trong khu vực.

Thứ ba, đặt trọng tâm vào đào tạo nguồn nhân lực và chuyển đổi số nghề nghiệp. Hội nghị sẽ bàn về việc tích hợp công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, blockchain, phân tích dữ liệu ESG vào công tác kế toán, kiểm toán, đồng thời xác định những kỹ năng cốt lõi cần trang bị cho thế hệ kế toán viên tương lai.

Thứ tư, tăng cường hợp tác và tiếng nói chung của nghề nghiệp ASEAN trên trường quốc tế. Thông qua AFA 24, chúng tôi mong muốn thể hiện sự đoàn kết, trách nhiệm và khát vọng vươn lên của cộng đồng nghề nghiệp khu vực, đồng thời khẳng định vai trò đối tác chiến lược của AFA đối với các tổ chức toàn cầu như IFAC, CAPA, ISSB.

Có thể nói, mục tiêu xuyên suốt của AFA 24 chính là góp phần định hình một nền tài chính minh bạch, trách nhiệm và bền vững, trong đó nghề nghiệp kế toán, kiểm toán giữ vai trò trung tâm, vừa phục vụ phát triển kinh tế, vừa bảo đảm lợi ích của cộng đồng và thế hệ mai sau.

PV: Theo ông, những kết quả mong đợi tại AFA 24 sẽ mang lại giá trị thiết thực nào cho các tổ chức nghề nghiệp, doanh nghiệp và xã hội?

TS. Vũ Đức Chính: AFA 24 được kỳ vọng sẽ mang lại nhiều giá trị thiết thực, không chỉ cho các tổ chức nghề nghiệp mà còn cho cộng đồng doanh nghiệp và toàn xã hội.

Đối với các tổ chức nghề nghiệp, Hội nghị là cơ hội để cập nhật những xu hướng quốc tế mới nhất về chuẩn mực kế toán, kiểm toán, báo cáo bền vững và ESG. Thông qua diễn đàn này, các tổ chức trong ASEAN có thể chia sẻ kinh nghiệm, hài hòa quy định, xây dựng tiếng nói chung và củng cố vị thế nghề nghiệp khu vực trong mối quan hệ với các tổ chức toàn cầu như IFAC, CAPA, ISSB.

Đối với doanh nghiệp, kết quả quan trọng nhất là những định hướng rõ ràng về tài chính xanh và báo cáo bền vững. Điều này sẽ giúp doanh nghiệp không chỉ nâng cao uy tín, thu hút vốn đầu tư, mà còn quản trị rủi ro tốt hơn trong bối cảnh biến đổi khí hậu và thị trường vốn ngày càng yêu cầu khắt khe hơn với tiêu chuẩn ESG. Những giải pháp và mô hình thực tiễn được chia sẻ tại AFA 24 sẽ là nguồn tham khảo quý giá để doanh nghiệp Việt Nam và ASEAN triển khai một cách hiệu quả.

Đối với xã hội, AFA 24 gửi đi một thông điệp tích cực về sự minh bạch, trách nhiệm và phát triển bền vững. Khi thông tin tài chính, phi tài chính được trình bày rõ ràng, đáng tin cậy, niềm tin xã hội sẽ được củng cố, qua đó góp phần tạo lập môi trường kinh doanh lành mạnh, thúc đẩy đầu tư và bảo đảm rằng sự phát triển kinh tế luôn gắn liền với bảo vệ môi trường và công bằng xã hội.

Tóm lại, những kết quả mong đợi từ AFA 24 sẽ giúp nghề nghiệp của chúng ta nâng tầm, doanh nghiệp thêm sức mạnh và xã hội thêm niềm tin, qua đó khẳng định vai trò trung tâm của kế toán, kiểm toán trong hành trình định hình một tương lai bền vững cho khu vực và thế giới.

PV: Ông kỳ vọng gì vào tầm ảnh hưởng lâu dài của AFA 24 đối với sự phát triển bền vững của nghề kế toán, kiểm toán trong khu vực?

TS. Vũ Đức Chính: Tôi kỳ vọng rằng AFA 24 sẽ không chỉ dừng lại ở một sự kiện quốc tế quy mô lớn, mà còn trở thành một cột mốc lịch sử đối với sự phát triển bền vững của nghề kế toán, kiểm toán trong khu vực.

Trước hết, Hội nghị sẽ để lại dấu ấn ở việc khẳng định vai trò trung tâm của kế toán, kiểm toán trong thúc đẩy minh bạch, trách nhiệm giải trình và phát triển bền vững. Đây là nền tảng để kế toán, kiểm toán được nhìn nhận không chỉ như một công cụ kỹ thuật, mà còn là một đối tác chiến lược của Chính phủ, doanh nghiệp và xã hội.

Thứ hai, những khuyến nghị, sáng kiến và định hướng được thống nhất tại AFA 24 sẽ có giá trị định hình lâu dài, giúp ASEAN xây dựng hệ sinh thái nghề nghiệp gắn với tài chính xanh, ESG và công nghệ số. Điều này sẽ góp phần đưa khu vực trở thành điểm sáng về minh bạch tài chính, qua đó tăng cường sức cạnh tranh và khả năng thu hút đầu tư.

Thứ ba, tôi tin rằng AFA 24 sẽ tạo động lực thúc đẩy hợp tác sâu rộng hơn trong khu vực, giúp các tổ chức nghề nghiệp ASEAN chia sẻ nguồn lực, cùng đào tạo và công nhận lẫn nhau, qua đó nâng cao chất lượng nhân lực kế toán, kiểm toán.

Và cuối cùng, ảnh hưởng lâu dài nhất mà tôi kỳ vọng chính là sự chuyển biến trong nhận thức: từ chỗ coi kế toán, kiểm toán chỉ là “người ghi chép và kiểm tra”, chúng ta sẽ khẳng định vai trò của nghề nghiệp này như “người kiến tạo niềm tin và phát triển bền vững”. Đây chính là di sản lớn nhất mà AFA 24 có thể để lại cho thế hệ kế toán viên và kiểm toán viên trong tương lai.

Xin cảm ơn ông!

Liên đoàn Kế toán ASEAN (AFA) được thành lập từ năm 1977, khi các tổ chức nghề nghiệp kế toán, kiểm toán trong khu vực Đông Nam Á cùng nhận thấy nhu cầu cần có một cơ chế hợp tác chung, vừa để tăng cường trao đổi chuyên môn, vừa để xây dựng tiếng nói thống nhất trên diễn đàn quốc tế. Trải qua gần nửa thế kỷ, từ một tổ chức non trẻ với số ít thành viên ban đầu, AFA đã vươn lên trở thành một trong những định chế nghề nghiệp uy tín của ASEAN, được chính thức ghi nhận là tổ chức xã hội dân sự của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á theo Hiến chương ASEAN.

Trong suốt chặng đường phát triển, AFA đã gắn bó chặt chẽ với tiến trình hội nhập kinh tế khu vực. Những năm đầu, trọng tâm của AFA là xây dựng cầu nối hợp tác và chia sẻ kinh nghiệm nghề nghiệp. Từ thập niên 1990, khi toàn cầu hóa ngày càng mạnh mẽ, AFA đóng vai trò tích cực trong việc thúc đẩy hài hòa chuẩn mực kế toán, kiểm toán, chuẩn bị cho hội nhập tài chính. Bước sang thế kỷ XXI, AFA mở rộng hợp tác quốc tế, trở thành đối tác chiến lược của IFAC, CAPA, ISSB và IFRS Foundation, qua đó đưa tiếng nói ASEAN đến với cộng đồng nghề nghiệp toàn cầu. Những năm gần đây, AFA tiếp tục đổi mới, tập trung vào các chủ đề mang tính thời sự như báo cáo bền vững, ESG, tài chính xanh và chuyển đổi số nghề nghiệp.

Hiện nay, AFA quy tụ 10 tổ chức nghề nghiệp kế toán hàng đầu của 10 quốc gia ASEAN, bao gồm: Brunei (Brunei Institute of Certified Public Accountants), Campuchia (KICPAA), Indonesia (IAI), Lào (LCPAA), Malaysia (MIA), Myanmar (MICPA), Philippines (PICPA), Singapore (ISCA), Thái Lan (FAP) và Việt Nam (VAA).

Mỗi tổ chức là đại diện nghề nghiệp cao nhất của quốc gia, mang trong mình sứ mệnh thúc đẩy minh bạch, nâng cao chất lượng báo cáo tài chính và góp phần củng cố niềm tin của xã hội đối với hệ thống tài chính. Nhờ sự tham gia đầy đủ của cả 10 nước thành viên ASEAN, AFA trở thành mái nhà chung của hàng trăm nghìn kế toán viên và kiểm toán viên trong khu vực, là cầu nối quan trọng để ASEAN không chỉ hội nhập sâu rộng trong nội bộ, mà còn gắn kết mạnh mẽ với cộng đồng quốc tế.

Có thể nói, lịch sử hình thành và phát triển của AFA chính là minh chứng cho tinh thần đoàn kết, hợp tác và hội nhập, những giá trị cốt lõi giúp ASEAN vững vàng trước biến động toàn cầu và khẳng định vị thế ngày càng cao của nghề nghiệp kế toán, kiểm toán khu vực trên bản đồ thế giới.