Ngân hàng Chính sách "thiết kế tương lai" cho người nghèo và đối tượng chính sách ở TP.Huế

Nhưng ở những nơi tưởng chừng dễ bị lãng quên ấy, có những con người lặng thầm bám đất, bám dân, bền bỉ gieo những hạt giống hy vọng bằng chính đồng vốn ưu đãi của Nhà nước.

Những con đường rừng núi cheo leo, những dãi cát trắng bạc màu ngút ngàn tầm mắt, những bước chân âm thầm dầm mưa dãi nắng về với cơ sở, những buổi làm việc thâu đêm kiên nhẫn lắng nghe và hướng dẫn bà con... tất cả đã tạo nên hình ảnh một người cán bộ ngân hàng đặc biệt – người không làm giàu cho mình, mà làm giàu cho niềm tin của người khác. Họ chính là "người thiết kế lại tương lai", một tương lai bền vững hơn, tươi sáng hơn cho người nghèo và các đối tượng yếu thế trên mảnh đất Cố đô giàu truyền thống và khát vọng vươn lên.

Từ những con số ấn tượng

Tính đến tháng 4/2025, tổng dư nợ cho vay từ NHCSXH thành phố Huế đạt trên 5.229 tỷ đồng với hơn 96 ngàn khách hàng còn dư nợ. Sau hơn 20 năm hình thành và phát triển, thông qua các chương trình tín dụng chính sách, ngân hàng đã góp phần quan trọng trong việc nâng cao thu nhập, cải thiện điều kiện sống, giúp hàng chục ngàn hộ thoát nghèo bền vững, hỗ trợ cho hàng ngàn lao động có việc làm ổn định và đi lao động đi xuất khẩu lao động ở nước ngoài; xây dựng hàng trăm ngàn công trình nước sạch và vệ sinh môi trường đạt chuẩn quốc gia; trang trải chi phí học tập cho nhiều học sinh sinh viên có hoàn cảnh khó khăn có điều kiện tiếp tục học tập, hỗ trợ xây dựng hàng trăm ngôi nhà cho các đối tượng hộ nghèo, nhà ở xã hội; giúp kinh phí tái hòa nhập cộng đồng cho nhiều đối tượng chấp hành xong án phạt tù và phát triển các ngành nghề khác.

Bên cạnh đó nguồn vốn tín dụng ưu đãi từ NHCSXH thành phố Huế đã đóng vai trò then chốt trong việc thực hiện các Chương trình Mục tiêu Quốc gia (CTMTQG) về giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, trực tiếp góp phần thực hiện các tiêu chí trong bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới giai đoạn 2021–2025, bao gồm: thu nhập, nhà ở dân cư, nước sạch và vệ sinh môi trường, tổ chức sản xuất, hộ nghèo, lao động có việc làm, giáo dục và y tế. Việc triển khai các chương trình hỗ trợ, các dự án khuyến nông khuyến ngư đã tác động tích cực đến hiệu quả sử dụng vốn vay của người dân, đồng vốn đã được đầu tư đúng mục đích, kết quả sản xuất đạt năng suất chất lượng cao hơn... và ngược lại nhờ có nguồn vốn ưu đãi từ NHCSXH các dự án, chương trình cũng đã đạt kết quả như mong muốn.

Tín dụng chính sách đã góp phần đưa tỷ lệ hộ nghèo từ 4,93% (năm 2021) xuống còn 1,40% (năm 2024), 57/78 xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó có 3 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và huyện A Lưới thoát khỏi huyện nghèo.

Nhưng phía sau những con số ấn tượng ấy là vô vàn câu chuyện cảm động về hành trình bền bỉ, lặng thầm của người cán bộ NHCSXH – những người hàng ngày lội suối, băng rừng, vượt nắng gió để đưa dòng vốn chính sách đến từng hộ dân.

Bám địa bàn – bám dân – bám vốn và thấu cảm từng cảnh đời

Thành phố Huế là có địa hình đa dạng, gồm cả đồng bằng, trung du và miền núi. Nhiều xã vùng sâu, vùng xa như A Lưới, Nam Đông (nay thuộc huyện Phú Lộc), vùng trũng như Phú Vang, Quảng Điền… có địa hình hiểm trở, giao thông khó khăn. Song điều đó không làm chùn bước của người cán bộ NHCSXH, họ vẫn ngày ngày rong ruổi trên những cung đường có thể sạt lở mùa mưa, bụi mù mùa nắng để đến với người dân, mang theo hy vọng, niềm tin và kế hoạch cho một cuộc sống mới.

Khác với hình ảnh quen thuộc của ngành ngân hàng là áo sơ mi trắng, phòng lạnh và máy tính hiện đại thì cán bộ NHCSXH lại gắn liền với những chuyến đi cơ sở, những cuộc họp dân tại nhà văn hóa thôn, bản, tổ dân phố và những buổi “làm việc ngoài trời” ngay trên đồng ruộng, trên nương rẫy, trong các hàng quán hay các phiên chợ.

Anh Đặng Văn Tấn – Giám đốc Phòng giao dịch NHCSXH huyện miền núi A Lưới chia sẻ: “Có những lần kiểm tra thẩm định mô hình vay vốn, chúng tôi đi bộ cả tiếng đồng hồ mới đến được nhà dân, rồi đi cả ngày trời mới đến được nương rẫy, nơi trồng trọt, chăn nuôi sản xuất của họ. Nhưng khi thấy bà con đón tiếp chân thành nồng hậu, nói về cách họ dùng vốn vay để nuôi bò, nuôi lợn, trồng rừng... tôi thấy mọi vất vả đều xứng đáng”.

Không chỉ dừng lại ở việc giải ngân vốn, cán bộ NHCSXH còn kiêm luôn vai trò hướng dẫn sử dụng vốn hiệu quả, phối hợp chặt chẽ với các tổ chức đoàn thể như Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên, Hội Nông dân, Hội Cựu chiến binh để xây dựng thành lập các Tổ tiết kiệm – vay vốn, Ban Quản lý vốn vay. Sự đồng hành ấy giúp vốn tín dụng đến đúng đối tượng không bị “chảy” sai mục đích, trở thành "đòn bẩy" giúp người nghèo vươn lên.

Chị Trương Thị Như Ý – cán bộ tín dụng (CBTD) Phòng giao dịch NHCSXH huyện Phú Vang từng công tác tại nhiều đơn vị với hơn 20 năm công tác trong ngành – đã gặp không ít gia đình có hoàn cảnh éo le, cho biết: “Như chị Nguyễn Thị Yến diện hộ nghèo (Thôn Hà Úc, xã Vinh An, huyện Phú Vang), chồng mất đột ngột (năm 2014), khi 3 đứa con thơ còn quá nhỏ, đứa bé nhất chưa được 1 tuổi, đứa lớn nhất 6 tuổi, không nghề nghiệp, gia đình nội ngoại thì không khá giải gì, chị như sụp đổ hoàn toàn. Khi biết được thông tin, tôi cùng hội Phụ nữ xã Vinh An đã tiếp xúc, động viên, hướng dẫn chị Yến làm hồ sơ vay 15 triệu đồng để mở tiệm tạp hóa, cùng với sự hổ trợ của cộng đồng chị Yến đã vượt qua nghịch cảnh, từ hộ nghèo năm 2015 đến năm 2023 chuyển qua hộ cận nghèo và dự kiến cuối năm sẽ đảm bảo điều kiện để thoát nghèo bền vững”. Với chị Ý, mỗi lần giúp được một hộ dân vượt khó là thêm một lần thấy ý nghĩa và thêm yêu mến công việc của mình.

Thực tế cho thấy, cán bộ NHCSXH không chỉ làm công việc chuyên môn, mà còn làm “công tác xã hội”, khi phải lắng nghe, động viên, thậm chí “giảng giải” cho người dân hiểu về chính sách tín dụng ưu đãi, trách nhiệm trả nợ, cách sử dụng vốn. Những kỹ năng mềm như giao tiếp, thuyết phục, thậm chí tâm lý học… trở thành hành trang không thể thiếu trong mỗi cán bộ NHCSXH. Có thể nói, họ là những người hiểu dân, hiểu địa bàn và thấu cảm từng cảnh đời.

Khơi dậy tinh thần tự lực, đổi thay tư duy làm ăn

Nếu như trước đây, nhiều hộ nghèo chỉ quen trông chờ vào trợ cấp, thì nay với sự tiếp sức đúng lúc từ vốn vay ưu đãi, họ đã chủ động tìm hướng sản xuất, chăn nuôi, học nghề, khởi nghiệp. Đóng góp lớn nhất của NHCSXH và đội ngũ cán bộ chính là khơi dậy tinh thần tự lực, tự cường trong người dân.

Một trong những cán bộ tiêu biểu, giàu tâm huyết và luôn gắn bó với đời sống người dân là chị Bùi Thị Lệ Tình – nay là Phó Giám đốc Phòng giao dịch NHCSXH thị xã Hương Trà. Với gần 20 năm gắn bó với ngành, chị Tình không chỉ được biết đến là người tận tâm, tận lực với công việc, mà còn là một trong những cán bộ luôn "cùng ăn, cùng ngủ, cùng làm" với người dân, đặc biệt là ở những vùng khó khăn như Phú Diên (Phú Vang), Phú Sơn (Hương Thủy), Quãng Thái (Quãng Điền), Hương Thọ, Bình Điền (Hương Trà)...

Với chị Tình, mỗi chuyến đi cơ sở không chỉ là thực hiện nhiệm vụ tín dụng, mà còn là cơ hội để nghe dân nói, hiểu dân cần và giúp dân làm. Chị luôn xác định với bản thân rằng: mỗi ngày khi làm việc với người nghèo thì “chỉ có hết thời gian chứ không hết việc”.

Chị Tình tâm sự: “Có nhiều hộ lúc đầu còn rụt rè, không dám vay vốn vì sợ không trả được. Nhưng khi mình đến tận nơi, phân tích kỹ, hướng dẫn tận tình, rồi sau đó tiếp tục theo sát họ trong quá trình làm ăn… dần dần họ tin mình, tin vào chính sách của Nhà nước. Và khi họ thành công, mình cũng thấy ấm lòng”. “Rất nhiều hộ dân không thiếu quyết tâm, chỉ thiếu vốn và không biết bắt đầu từ đâu. Công việc của chúng tôi không chỉ là duyệt khoản vay, mà còn là cùng họ lên kế hoạch khả thi, giới thiệu các mô hình hiệu quả, kết nối với hội nông dân hoặc trung tâm khuyến nông để họ được hướng dẫn kỹ thuật. Nhiều người sau một thời gian vay vốn đã làm rất tốt và quay lại xin vay mở rộng sản xuất”.

Nhờ sự gần dân, hiểu dân ấy, nhiều mô hình phát triển kinh tế tại các địa bàn chị từng công tác đã hình thành, phát triển ổn định, từ chăn nuôi, trồng trọt cho đến các cơ sở thủ công, mộc mỹ nghệ, gia công hàng may mặc, kinh doanh buôn bán… Chị Tình không chỉ là một cán bộ NHCSXH, mà còn là người truyền cảm hứng khởi nghiệp, khơi dậy khát vọng vươn lên cho người nghèo.

Đồng hành, cởi mở cùng phát triển bền vững

Những buổi giao dịch định kỳ tại xã – được tổ chức như “phiên chợ đặc biệt” giữa người dân và NHCSXH. Ở đó, cán bộ NHCSXH không chỉ thông báo chủ trương chính sách, mà còn chủ động phối hợp với các doanh nghiệp tuyển dụng, trung tâm dịch vụ việc làm, chính quyền địa phương và các tổ chức đoàn thể để xác minh nhu cầu, tư vấn nghề phù hợp, hướng dẫn hồ sơ, thậm chí động viên người dân mạnh dạn thay đổi tư duy, với mục tiêu duy nhất: đưa vốn đến đúng người, đúng nhu cầu, kịp thời và hiệu quả. Để người dân tiếp cận được các chương trình vay vốn, vai trò của cán bộ NHCSXH là cực kỳ quan trọng, những người không chỉ "mang tiền về cho dân" mà còn là người đồng hành, người tư vấn, người truyền cảm hứng thay đổi cuộc sống cho người nghèo.

Khi chứng kiến anh Nguyễn Đình Chung – CBTD Phòng giao dịch NHCSXH thị xã Hương Thủy triển khai nhiệm vụ trong một phiên giao dịch xã tôi mới cảm nhận rõ hơn về cách tiếp cận đi vào lòng dân của cán bộ NHCSXH. Cán bộ NHCSXH không ngồi văn phòng máy lạnh chờ người dân tìm đến, họ chủ động “đi đến tận ngõ, gõ cửa từng nhà, rà từng đối tượng”, để nắm bắt đúng nhu cầu vay vốn. Họ ăn cùng mâm, ngủ cùng chiếu, lội suối, băng rừng, ngồi dưới hiên nhà để trò chuyện với bà con một cách chân thành, mộc mạc, không hình thức. Chính từ cách làm việc đầy trách nhiệm, chân thực và nhân văn đó, hàng ngàn hộ nghèo, hộ cận nghèo ở thành phố Huế đã vươn lên có cuộc sống tốt hơn.

Anh Chung tâm sự: “Đối tượng vay vốn của NHCSXH đa phần là người nghèo, người yếu thế, đôi khi chưa có điều kiện học hành đầy đủ nên trình độ còn hạn chế. Vì thế, cán bộ tín dụng như tôi không chỉ làm nhiệm vụ “giải ngân”, mà còn là người hướng dẫn, giải thích, tư vấn từng bước: từ hỗ trợ vay vốn, cách lập kế hoạch sử dụng vốn, cho đến việc trả nợ đúng hạn. Đó cũng là lúc chúng tôi phát huy vai trò “bạn đồng hành khởi nghiệp” tư vấn mô hình kinh tế phù hợp, vận động người dân học nghề, học cách lập kế hoạch kinh doanh… Với cách làm đó đã làm cho người dân vốn nhiều mặc cảm và e ngại khi tiếp xúc với cán bộ NHCSXH cảm thấy an tâm, tin tưởng, cởi mở hơn”.

Tạo dựng hình ảnh đẹp trong mắt người dân

Trên hành trình mang dòng vốn chính sách đến với người nghèo, người cán bộ NHCSXH không chỉ là người truyền tải chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, mà còn là người học trò khiêm nhường trong trường đời rộng lớn của bà con nông dân, đồng bào dân tộc thiểu số. Mỗi chuyến đi cơ sở, mỗi lần ghé thăm hộ vay vốn không chỉ là để kiểm tra, hướng dẫn hay giám sát việc sử dụng vốn – mà còn là dịp để người cán bộ được nghe, được thấy, được học từ thực tế cuộc sống. Từ cách người dân cải tạo đất rừng để trồng trọt, cách chăn nuôi thả rông theo tập quán bản địa, đến cách chọn giống cây phù hợp với khí hậu khắc nghiệt… Tất cả đều là những bài học sống động mà không sách vở nào ghi chép đủ. Họ học được sự kiên trì từ người nông dân vượt lũ, vượt hạn để giữ mùa màng, học được sự sáng tạo từ những mô hình làm ăn nhỏ nhưng hiệu quả, và học được tinh thần vượt khó, không đầu hàng số phận từ những con người từng tay trắng nay đã vươn lên làm chủ cuộc sống nhờ đồng vốn nhỏ mà đầy ý nghĩa.

Bà Nguyễn Thị Thanh (thôn Bồ Điền, phường Phong An, thị xã Phong Điền) là hộ nghèo của xã Phong An chân tình nói về chị Phạm Thị Kim Uyên – CBTD Phòng giao dịch NHCSXH thị xã Phong Điền: “Em nhớ mãi cái ngày cô Uyên đến tận nhà, hỏi han động viên ân cần như người thân, hướng dẫn từng câu chữ để em làm thủ tục vay vốn, cẩn thận giải thích cách tính lãi, cách sử dụng vốn làm sao cho có hiệu quả. Cô ấy không chỉ cho vay mà còn chỉ đường cho em chọn nghề gì cho phù hợp với sức khỏe, vay bao nhiêu là vừa để làm ăn mà vẫn đủ sức trả nợ… Những lời nói đó em không bao quên được, chị Thanh rơm rớm nước mắt. Chừ thì hoàn cảnh của em đã tốt hơn nhiều rồi, em đã học nghề làm tóc, đã mở được tiệm riêng và đã được chính quyền công nhận thoát nghèo từ năm 2024, tất cả là nhờ cô Uyên và các chị trong Hội Phụ nữ xã”.

Cũng như chị Thanh, anh Nguyễn Quang P. (trú tại Thôn Đông Thái, xã Phong Mỹ), người được vay vốn chương trình chấp hành xong án phạt tù, nhắc đến anh Nguyễn Trung - CBTD Phòng giao dịch NHCSXH thị xã Phong Điền với lòng biết ơn sâu nặng: “Nếu không gặp anh Trung thì đời em nay chắc sẽ không được như hôm nay, bản thân em sau khi ra tù vốn đã bị nhiều người dị nghị xa lánh, em cũng có biết chính sách cho vay đối với người chấp hành xong án phạt tù thông qua cán bộ Công an xã nhưng nghĩ rằng mình đã mang tội đánh bạc thì không ai mà cho vay cả. May mắn là em đã được anh Nguyễn Trung đã trực tiếp tìm gặp, động viên, hướng dẫn cho em làm hồ sơ vay vốn và được NHCSXH thị xã giải ngân số tiền 100 triệu đồng để mở tiệm giặt là. Bước đầu công việc kinh doanh rất thuận lợi, thu nhập khá đều, em không còn phải quá lo lắng, mặc cảm về quá khứ sai lầm của mình nữa mà chỉ tập trung vào công việc và hướng về tương lai. Tận đáy lòng em thực sự rất biết ơn anh Trung và NHCSXH”.

Không ít hộ dân vẫn nhớ như in ngày đầu tiên được vay vốn, khi gia đình chật vật không biết xoay xở thế nào. Họ nói: “Không có anh chị cán bộ NHCSXH lúc đó thì không biết lấy đâu ra cái vốn để nuôi trồng, buôn bán, để cho con học đại học…”. Những điều tưởng chừng như đơn giản ấy đã dần dần làm nên hình ảnh đẹp của người cán bộ NHCSXH – những người đến để giúp đỡ, lắng nghe, học hỏi rồi sau đó là gắn bó, tìm hiểu để phục vụ dân được tốt hơn.

Khó khăn còn đó, nhưng niềm tin không bao giờ tắt

Dù còn không ít thách thức: nguồn lực chưa đáp ứng hết nhu cầu vốn, một số hộ dân chưa có kỹ năng sản xuất – kinh doanh, hay điều kiện cơ sở vật chất vùng sâu còn hạn chế… song đội ngũ cán bộ NHCSXH thành phố Huế vẫn vững bước trên hành trình “gieo niềm tin – gặt đổi thay”. Họ không chỉ trao vốn, mà còn trao hy vọng; không chỉ gõ cửa từng nhà, mà còn gõ vào cánh cửa tư duy; không chỉ giúp người dân thoát nghèo, mà còn mở ra một cuộc sống mới – nơi mỗi người có thể tự đứng lên bằng chính đôi tay mình.

Trong bối cảnh thành phố Huế đang đẩy mạnh xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh và phát triển bền vững, NHCSXH tiếp tục giữ vai trò là “bà đỡ tài chính” cho các đối tượng yếu thế. Các chương trình cho vay nhà ở xã hội, nước sạch – vệ sinh môi trường nông thôn, học sinh – sinh viên – nghiên cứu sinh, giải quyết việc làm, lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài, người chấp hành xong án phạt tù... ngày càng được mở rộng về số lượng và quy mô nguồn vốn.

Ghi nhận vai trò tích cực của NHCSXH, tại Hội nghị đánh giá 20 năm xây dựng và phát triển, ông Nguyễn Thanh Bình – Phó Chủ tịch UBND tỉnh đã phát biểu: “Tôi đánh giá cao tinh thần trách nhiệm, tính sáng tạo, gần dân, sát dân của đội ngũ cán bộ NHCSXH - những người đã và đang âm thầm góp phần thiết kế lại tương lai cho người nghèo và các đối tượng chính sách. Các anh, các chị không chỉ mang nguồn vốn chính sách đến với người dân mà còn là người bạn đồng hành, tư vấn, hỗ trợ bà con từng bước sử dụng vốn hiệu quả, đúng mục đích. Hoạt động tín dụng chính sách xã hội đã thực sự trở thành một trong những công cụ quan trọng, góp phần trực tiếp thực hiện có hiệu quả các chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới và đảm bảo an sinh xã hội; ổn định chính trị, an ninh quốc phòng trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế. Chúng tôi sẽ tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi để ngân hàng đa dạng nguồn vốn cho vay, đưa dịch vụ tài chính, công nghệ, chuyển đổi số của NHCSXH đến gần dân hơn nữa”.

Có thể nói, trong nỗ lực xây dựng một xã hội công bằng, văn minh và không ai bị bỏ lại phía sau, đội ngũ cán bộ NHCSXH thành phố Huế đang đóng vai trò vô cùng quan trọng. Bằng tâm huyết, sự tận tụy, sáng tạo và tinh thần trách nhiệm cao, họ chính là “người thiết kế lại tương lai” cho người nghèo và các đối tượng chính sách – một tương lai không chỉ tươi sáng mà còn bền vững. Họ xứng đáng được ví như những "kiến trúc sư của tương lai", thiết kế lại cuộc đời cho bao phận người khó khăn trên mảnh đất này.