Thực trạng vận dụng các quy định pháp lý về kế toán sáp nhập và mua lại doanh nghiệp ở Việt Nam

TS. Bùi Thị Hằng, TS. Trần Thị Ngọc Anh

Tóm tắt
Bước vào thế kỷ XXI, nền kinh tế thế giới đã chứng kiến những làn sóng mua bán và sáp nhập doanh nghiệp (DN) ào ạt dưới nhiều hình thức đa dạng và quy mô lớn chưa từng có. Những làn sóng này không chỉ bó hẹp trong phạm vi các quốc gia có nền kinh tế phát triển mà còn lan tỏa sang các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển, như: Hàn Quốc, Singapore, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc,… 
Bên cạnh những lợi ích đã thấy của hoạt động sáp nhập và mua lại, như tăng khả năng tài chính, tăng tính chuyên nghiệp, chia sẻ rủi ro,… thì hình thức này cũng đi kèm theo nhiều khó khăn. Các DN không thể tránh khỏi việc phải đối mặt với những vấn đề khá phức tạp, bức bách và nổi bật là việc kế toán các giao dịch mua bán, sáp nhập và hợp nhất kinh doanh, sao cho giá trị DN ngày càng tăng và thu hút các nhà đầu tư. Đồng thời, tạo sản phẩm đầu ra - báo cáo tài chính (BCTC) - cung cấp thông tin đáng tin cậy, góp phần làm thị trường phát triển lành mạnh và minh bạch.
Nghiên cứu thực trạng vận dụng các quy định pháp lý về kế toán sáp nhập và mua lại DN ở Việt Nam để đưa ra các giải pháp hướng tới việc kế toán sáp nhập và mua lại DN phù hợp thông lệ kế toán quốc tế.
Từ khóa: kế toán sáp nhập và mua lại, quy định pháp lý, doanh nghiệp.
Abstract
Entering the 21st century, the global economy has witnessed waves of mergers and acquisitions (M&A) in diverse forms and on an unprecedented scale. These waves are not limited to developed economies but have also spread to emerging and developing markets such as South Korea, Singapore, Russia, India, China, etc. 
Besides the observable benefits of mergers and acquisitions, such as enhanced financial capacity, increased professionalism, and risk-sharing, this form of corporate restructuring also comes with numerous challenges. Companies face complex and pressing issues, most notably the accounting treatment of M&A transactions and business consolidations to ensure that enterprise value continues to grow, attracting investors while producing reliable output in the form of financial statements that contribute to the healthy and transparent development of the market. 
This study examines the current application of legal regulations regarding accounting for mergers and acquisitions in Vietnam, aiming to propose solutions for better alignment with international accounting practices.
Keywords: accounting for mergers and acquisitions, legal regulations, enterprises.
JEL Classifications: M40, M41, M49.
DOI: https://doi.org/10.59006/vnfa-jaa.11202401