1. Quản lý điều hành chính sách tài khóa mở rộng, hiệu quả
Đây là năm thứ 4 liên tiếp, Bộ Tài chính tiếp tục trình cấp có thẩm quyền và ban hành theo thẩm quyền các chính sách hỗ trợ với quy mô khoảng 200 nghìn tỷ đồng.
Có thể kể đến một số chính sách hỗ trợ tài chính tiêu biểu như:
- Trình Chính phủ trình Quốc hội giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng (GTGT) từ ngày 1/7/2023 đến hết ngày 31/12/2023.
- Trình Chính phủ trình Uỷ ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 30/2022/UBTVQH15 ngày 30/12/2022 về mức thuế bảo vệ môi trường (BVMT) đối với xăng, dầu, mỡ nhờn có hiệu lực từ ngày 1/1/2023 đến hết ngày 31/12/2023. Dự kiến số thuế BVMT giảm khoảng 38 nghìn tỷ đồng.
- Trình Chính phủ ban hành Nghị định số 12/2023/NĐ-CP ngày 14/4/2023 gia hạn thời hạn nộp thuế GTGT, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và tiền thuê đất trong năm 2023 đối với doanh nghiệp, tổ chức và hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh. Theo đó, dự kiến số tiền thuế, tiền thuê đất được xem xét gia hạn là hơn 110 nghìn tỷ đồng.
- Trình Chính phủ ban hành Nghị định số 36/2023/NĐ-CP ngày 21/6/2023 gia hạn thời hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp phát sinh của kỳ tính thuế tháng 6, 7, 8, 9 năm 2023 đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước. Dự kiến các doanh nghiệp (DN) sẽ được gia hạn tiền nộp thuế khoảng 10,4 nghìn tỷ đồng - 11,2 nghìn tỷ đồng.
- Trình Chính phủ ban hành Nghị định số 41/2023/NĐ-CP ngày 28/6/2023 giảm lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước. Dự kiến thực hiện giải pháp này người dân và DN sẽ giảm thuế trước bạ khoảng 8 nghìn - 9 nghìn tỷ đồng.
- Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 44/2023/TT-BTC ngày 29/6/2023 giảm mức thu 36 khoản phí, lệ phí nhằm hỗ trợ, tiết giảm chi phí của doanh nghiệp, người dân. Dự kiến thực hiện giải pháp này sẽ hỗ trợ người dân, DN khoảng 700 tỷ đồng.
- Trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 25/2023/QĐ-TTg ngày 03/10/2023 giảm tiền thuê đất phải nộp của năm 2023. Dự kiến thực hiện giải pháp này, số tiền thuê đất được giảm năm 2023 là khoảng 3,5 nghìn tỷ đồng.
- Bố trí kinh phí dự toán chi đầu tư phát triển là 726,7 nghìn tỷ đồng (trong đó đã bố trí đủ kinh phí thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội trong dự toán ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2023 là 157 nghìn tỷ đồng), chiếm 35% tổng chi ngân sách nhà nưóc (NSNN).
- Bổ sung dự toán số tăng thu NSNN năm 2022 là 403,8 nghìn tỷ đồng (gồm: tăng thu ngân sách trung ương là 195,8 nghìn tỷ đồng, tăng thu ngân sách địa phương là 208 nghìn tỷ đồng), để thực hiện cải cách tiền lương theo Nghị quyết 27-NQ/TW của Hội nghị lần thứ 7 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa XII, tăng chi đầu tư phát triển và các nhiệm vụ khác theo quy định.
Trong bối cảnh nguồn thu NSNN bị ảnh hưởng lớn trong khi vẫn phải đảm bảo nhu cầu chi cho các hoạt động thường xuyên, đảm bảo nguồn vốn cho đầu tư phát triển, đặc biệt là nhu cầu chi cho an sinh xã hội càng thể hiện sự quyết tâm luôn đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp, người dân của Bộ Tài chính.
2. Chuyển đổi số, hướng tới nền tài chính thông minh
Năm 2023 là năm thứ 9 liên tiếp (từ 2014 - 2022), Bộ Tài chính nằm trong nhóm 3 bộ, cơ quan ngang bộ dẫn đầu về chỉ số cải cách hành chính (PAR Index), với kết quả Chỉ số cải cách hành chính đạt 89,76%. Về chỉ số cải cách tài chính công, Bộ Tài chính tiếp tục là một trong số các bộ dẫn đầu, đạt tỷ lệ trên 96%.
3. Tổ chức Xếp hạng tín nhiệm Fitch Ratings nâng xếp hạng tín nhiệm quốc gia dài hạn của Việt Nam lên mức BB+, triển vọng “Ổn định”; có nhiều giải pháp quản lý, giám sát kịp thời thị trường chứng khoán
4. Quản lý nợ công chặt chẽ, hiệu quả
Có thể nói, kết quả quản lý nợ công trong những năm qua là một điểm sáng trong điều hành chính sách tài khoá nói riêng và chính sách vĩ mô nói chung; được các tổ chức xếp hạng tín nhiệm và tổ chức quốc tế đánh giá là bền vững và tạo dư địa để chúng ta thực hiện các chính sách tài khoá mở rộng, hợp lý khi cần thiết, đặc biệt là trong đợt bùng phát nghiêm trọng dịch Covid-19 vừa qua.
5. Hoàn thiện pháp luật và giảm nhiều khoản phí, lệ phí khi thực hiện điều hành dịch vụ công trực tuyến
Tính đến ngày 26/12/2023, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ trình Quốc hội thông qua 1 luật, 1 nghị quyết; trình Chính phủ ban hành 19 nghị định và đang xem xét ban hành 15 nghị định; trình Thủ tướng Chính phủ ban hành 6 quyết định; ban hành theo thẩm quyền 64 thông tư.
Bên cạnh đó, nhằm khuyến khích sử dụng dịch vụ công trực tuyến, Bộ Tài chính ban hành Thông tư số 63/2023/TT-BTC ngày 16/10/2023 giảm một số khoản phí, lệ phí thực hiện dịch vụ công trực tuyến.
6. Quốc hội thông qua nghị quyết về thuế tối thiểu toàn cầu
Để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của Việt Nam, tạo mức độ tin tưởng giữa các tập đoàn đa quốc gia trong việc tiếp tục mở rộng đầu tư tại Việt Nam, Bộ Tài chính đã giao Tổng cục Thuế chủ trì nghiên cứu đánh giá tác động và tham khảo kinh nghiệm quốc tế để xây dựng chính sách thuế tối thiểu toàn cầu.
Ngày 29/11/2023, tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV đã chính thức thông qua Nghị quyết số 107/2023/QH15 về thuế tối thiểu toàn cầu. Đây là một bước đi cần thiết và với việc áp dụng từ ngày 01/01/2024, Việt Nam khẳng định vị thế và quyền đánh thuế của quốc gia, góp phần tăng nguồn thu cho NSNN từ phần thu thuế bổ sung, góp phần tăng cường hội nhập quốc tế và cải cách hệ thống thuế phù hợp với thông lệ quốc tế.
Theo đó, Việt Nam sẽ áp dụng 2 quy định: Quy định tổng hợp thu nhập chịu thuế tối thiểu IIR áp dụng đối với các tập đoàn của Việt Nam có đầu tư ra nước ngoài và Quy định thuế tối thiểu bổ sung nội địa đạt chuẩn (QDMTT) áp dụng đối với các tập đoàn đa quốc gia có hoạt động sản xuất kinh doanh tại Việt Nam.
7. Kiểm soát lạm phát, quản lý bội chi ngân sách chặt chẽ, hiệu quả
Để có thêm nguồn lực tăng chi đầu tư phát triển, thúc đẩy phục hồi kinh tế, Bộ Tài chính đã trình cấp có thẩm quyền quyết định dự toán bội chi NSNN năm 2023 ở mức 4,42% GDP. Trong quá trình điều hành đã kiểm soát chặt chẽ bội chi, điều hành vay, phát hành trái phiếu chính phủ phù hợp với tiến độ thu, khả năng giải ngân vốn đầu tư và tồn quỹ NSNN, qua đó tiết kiệm chi phí lãi vay cho NSNN. Ước tính bội chi NSNN thực hiện khoảng 4% GDP (giảm 40,3 nghìn tỷ đồng so dự toán).
Năm 2023 cũng là năm ghi nhận sự thành công trong công tác điều hành, quản lý giá và là năm thứ 8 liên tiếp chúng ta kiểm soát lạm phát dưới mục tiêu Quốc hội đề ra. Công tác quản lý, điều hành giá năm 2023 đã bám sát theo đúng kịch bản điều hành, giá cả thị trường trong nước cơ bản ổn định, kiểm soát trong phạm vi cho phép, CPI 11 tháng tăng 3,2%, lạm phát cơ bản tăng 4,38%. Ước tính cả năm CPI tăng khoảng 3,5% (mục tiêu khoảng 4,5%).
Đây là một dấu ấn trong chuỗi thành công của công tác quản lý, điều hành giá của Chính phủ nhiều năm trở lại đây, nhất là trong bối cảnh hầu hết các nước đang phải đối mặt với mối đe dọa, thách thức của lạm phát tăng cao.
8. Phát hiện, bắt giữ thành công nhiều vụ buôn lậu, gian lận thương mại, ma túy với số lượng lớn
9. Tăng cường quan hệ hợp tác quốc tế sâu sắc, toàn diện trong lĩnh vực tài chính
Năm 2023, Bộ Tài chính đã triển khai nhiều hoạt động thúc đẩy quan hệ hợp tác sâu sắc và toàn diện trong lĩnh vực tài chính. Đáng chú ý là các hoạt động đối ngoại của Bộ trưởng Bộ Tài chính như: Làm việc tại Đại Công quốc Luých-xem-bua và Vương quốc Bỉ vào tháng 7/2023; Chủ trì Hội nghị bàn tròn xúc tiến đầu tư tại Luých-xăm-bua; các hoạt động tại Hoa Kỳ trong khuôn khổ chuyến công tác của Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dẫn đầu tham gia Tuần lễ Cấp cao khóa 78 Đại hội đồng Liên Hợp quốc, ngày 20/9.
10. Công tác an sinh xã hội được triển khai thiết thực, hiệu quả
Bộ Tài chính đã thực hiện xuất cấp lương thực, các trang thiết bị dự trữ quốc gia (DTQG) với tổng trị giá khoảng 1.448 tỷ đồng, trong đó gồm: 108.118 tấn gạo với trị giá khoảng 1.300 tỷ đồng và vật tư thiết bị DTQG khoảng 148 tỷ đồng góp phần đảm bảo an sinh xã hội.
Bộ Tài chính đã cùng các đơn vị, doanh nghiệp thuộc Bộ Tài chính tích cực triển khai hàng loạt các hoạt động an sinh xã hội tại các vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, đặc biệt là hoạt động hỗ trợ xây dựng nhà tình nghĩa, mái ấm công đoàn, học bổng cho học sinh nghèo.…
