Thủ tướng yêu cầu tăng tốc dự án điện hạt nhân Việt Nam

Phát biểu khai mạc, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia và cung ứng đủ điện ổn định là yêu cầu cấp thiết cho phát triển. Thực tiễn cho thấy GDP tăng trưởng 1 điểm phần trăm, thì điện năng tiêu thụ tăng trưởng gấp 1,5-2 lần. Hiện công suất tiêu thụ điện bình quân cả nước là 54.500 MW, mức tăng trưởng mỗi năm khoảng 6.500 đến 8.200 MW.

Cùng với đó, với chủ trương thu hút đầu tư, phát triển các ngành công nghệ cao, sản xuất chip, chuyển đổi số, xây dựng, phát triển các trung tâm dữ liệu, chuyển đổi xanh, tăng cường sử dụng xe điện và xây dựng hệ thống đường sắt tốc độ cao, đường sắt nội đô, nhu cầu sử dụng điện sẽ rất tăng mạnh.

Nguồn điện hạt nhân được đánh giá là nguồn điện ổn định, có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an ninh năng lượng và đáp ứng yêu cầu chuyển dịch năng lượng theo hướng sạch, thân thiện với môi trường, phát thải thấp.

Chủ trương nhất quán, cơ sở chính trị vững chắc

Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận được Quốc hội khóa XII phê duyệt chủ trương đầu tư từ năm 2009. Nhưng sau đó, vào năm 2016, Quốc hội khóa XIV có nghị quyết về việc tạm dừng triển khai dự án. Đứng trước những yêu cầu mới của thời kỳ phát triển, vào cuối năm 2024, Ban Chấp hành Trung ương và Quốc hội đã xem xét kỹ lưỡng và thống nhất chủ trương tái khởi động dự án.

Tiếp đó, ngày 20/8/2025, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 70-NQ/TW  về đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, tiếp tục chủ trương khẩn trương triển khai các dự án điện hạt nhân với các đối tác phù hợp, đảm bảo lợi ích cao nhất của Việt Nam, có tính đến thỏa thuận trước đây, đưa vào vận hành trong giai đoạn 2035-2045.

Thủ tướng Chính phủ đã có các quyết định thành lập Ban Chỉ đạo xây dựng nhà máy điện hạt nhân, chỉ đạo giải quyết các vấn đề quan trọng liên ngành trong quá trình triển khai Nghị quyết của Quốc hội về tiếp tục thực hiện chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận.

Theo báo cáo tại phiên họp, sau kết luận tại phiên họp thứ hai, các bộ, ngành và chủ đầu tư đã tích cực, chủ động triển khai các nhiệm vụ được giao. Trong tổng số 18 nhiệm vụ, có 9 nhiệm vụ đã hoàn thành, 7 nhiệm vụ đang triển khai và 2 nhiệm vụ chưa được thực hiện.

Sau khi trình Quốc hội ban hành Nghị quyết số 189/2025/QH15 ngày 19/2/2025 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt đầu tư xây dựng dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, Chính phủ đã ban hành kế hoạch triển khai Nghị quyết số 189 của Quốc hội.

Thủ tướng Chính phủ đã có văn bản giao Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) làm chủ đầu tư dự án điện hạt nhân 1; Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia (Petrovietnam) làm chủ đầu tư dự án điện hạt nhân 2; UBND tỉnh Ninh Thuận (nay là tỉnh Khánh Hòa) thực hiện dự án thành phần di dân tái định cư và giải phóng mặt bằng các dự án. Dự án điện hạt nhân đã được bổ sung vào Điều chỉnh Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện 8 Điều chỉnh).

Bộ Khoa học và Công nghệ đã hoàn thiện để Chính phủ trình Quốc hội ban hành Luật Năng lượng nguyên tử và hiện đang xây dựng các nghị định, thông tư hướng dẫn thực hiện.

Bộ Giáo dục và Đào tạo đã trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực phục vụ phát triển điện hạt nhân đến năm 2035.

Chính phủ đã giao tỉnh Khánh Hòa 3.236 tỷ đồng để bắt đầu triển khai dự án thành phần di dân, tái định cư.

Bên cạnh những kết quả tích cực, Thủ tướng cũng thẳng thắn chỉ ra các hạn chế, tồn tại cần khắc phục. Cụ thể là tiến độ đàm phán với các đối tác nước ngoài còn chậm; công tác giải phóng mặt bằng còn vướng mắc; việc hoàn thiện một số cơ sở pháp lý liên quan chưa đáp ứng yêu cầu; sự phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương có lúc, có nơi chưa thực sự chặt chẽ, hiệu quả.

Thủ tướng yêu cầu các cơ quan liên quan phải nghiêm túc rút kinh nghiệm, chủ động hơn nữa trong việc thực thi nhiệm vụ và xử lý các khó khăn phát sinh theo thẩm quyền, báo cáo kịp thời những vấn đề vượt cấp.

Phân công "6 rõ" cho từng nhiệm vụ trọng tâm

Kết luận phiên họp, Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần “làm việc nào dứt điểm việc đấy” và yêu cầu phân công nhiệm vụ phải tuân thủ nguyên tắc "6 rõ": Rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thời gian, rõ kết quả và rõ thẩm quyền.

Theo đó, các bộ, ngành khẩn trương hoàn thiện cơ sở pháp lý, xây dựng các cơ chế đặc thù để đẩy nhanh tiến độ. Tham mưu xây dựng Nghị quyết của Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội để xử lý dứt điểm các vướng mắc pháp lý còn tồn tại.

Bộ Tài chính xây dựng dự thảo Nghị quyết của Chính phủ để tách nội dung di dân tái định cư, giải phóng mặt bằng thành một dự án độc lập, nhằm tăng tính chủ động và linh hoạt trong triển khai.

Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) được giao làm chủ đầu tư dự án điện hạt nhân 1, có trách nhiệm khẩn trương lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi và trình trong tháng 10/2025.

Các cơ quan liên quan phải thúc đẩy đàm phán, hoàn thành hiệp định hợp tác xây dựng nhà máy điện hạt nhân 1 trong tháng 11/2025. Nguyên tắc đàm phán là “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”, cắt giảm thủ tục rườm rà, xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn phù hợp với hướng dẫn về an toàn và an ninh của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA).

Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp chặt chẽ với EVN và Petrovietnam xác định rõ nhu cầu về số lượng, trình độ, chuyên môn nguồn nhân lực phục vụ các nhà máy điện hạt nhân; trên cơ sở đó tổ chức đào tạo và kêu gọi, thu hút nhân lực trong và ngoài nước vào làm việc.

Thủ tướng yêu cầu tỉnh Khánh Hòa phải huy động toàn bộ hệ thống chính trị vào cuộc, tập trung cao độ cho công tác giải phóng mặt bằng và di dân. Đặc biệt, Bí thư Tỉnh ủy phải trực tiếp chỉ đạo sát sao công tác này, với sự hỗ trợ tích cực từ các bộ, ngành Trung ương.

Một trong những nội dung được Thủ tướng đặc biệt nhấn mạnh là phải làm tốt công tác tái định cư cho nhân dân trong vùng dự án theo nguyên tắc đảm bảo nơi ở mới ít nhất bằng hoặc hơn nơi ở cũ; nhanh chóng ổn định cuộc sống người dân và đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân; đồng thời đề xuất các chính sách hỗ trợ nhân dân chuyển đổi ngành, nghề với các cấp có thẩm quyền.

Các bộ, ngành, cơ quan theo chức năng, nhiệm vụ phối hợp xử lý các kiến nghị của UBND tỉnh Khánh Hòa về cơ chế để thực hiện dự án di dân, tái định cư, giải phóng mặt bằng các dự án nhà máy điện hạt nhân.

Trên tinh thần khẩn trương nhất có thể, Thủ tướng chỉ rõ, các bộ, ngành, địa phương, thành viên Ban Chỉ đạo phải tiếp tục tập trung, dành thời gian, công sức, trí tuệ thực hiện các nhiệm vụ theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn về xây dựng nhà máy điện hạt nhân.

Thủ tướng giao Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn trực tiếp chỉ đạo, đôn đốc và giải quyết các vấn đề phát sinh theo thẩm quyền, báo cáo Thủ tướng những vấn đề vượt thẩm quyền, đảm bảo dự án được triển khai thông suốt, hiệu quả và đúng tiến độ.