Tháo gỡ các vướng mắc pháp luật đang cản trở kiến tạo, phát triển nhanh và bền vững

Ngày 13/9, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì phiên họp Chính phủ chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 9/2025 (phiên thứ hai).

Dự phiên họp có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ, Phó Bí thư Đảng ủy Chính phủ, Bộ trưởng, quyền Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và lãnh đạo các bộ, cơ quan.

Tiếp nối phiên họp chuyên đề pháp luật tháng 8/2025 được tổ chức ngày 4/9 và phiên họp chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 9/2025 (phiên thứ nhất) ngày 8/9, theo chương trình, tại phiên họp chuyên đề này, Chính phủ sẽ thảo luận, cho ý kiến 10 dự án luật và 1 nghị quyết của Quốc hội, dự kiến trình thông qua tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV.

Các dự án luật, dự thảo nghị quyết này gồm: (1) Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống tham nhũng; (2) Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo; (3) Luật sửa đổi, bổ sung Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn; (4) Luật Xây dựng (sửa đổi); (5) Dự án xây dựng Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách đặc biệt để thực hiện Nghị quyết số 59-NQ/TW, ngày 24/01/2025 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới; (6) Luật Quản lý thuế (sửa đổi); (7) Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý nợ công; (8) Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm; (9) Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thống kê; (10) Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giá; (11) Luật Đầu tư (sửa đổi).

Các luật, nghị quyết được xây dựng nhằm hoàn thiện khung khổ pháp luật, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước trong một số lĩnh vực đầu tư, quy hoạch, xây dựng, quản lý thuế, nợ công, bảo hiểm, thống kê…; kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, rào cản pháp lý, tạo môi trường kinh doanh minh bạch, thuận lợi, thu hút đầu tư, bảo vệ quyền lợi người dân và doanh nghiệp; siết chặt kỷ luật, kỷ cương, hoàn thiện cơ chế phòng ngừa, phát hiện và xử lý tham nhũng, tăng cường tính minh bạch trong hoạt động công vụ, quản lý tài sản, thu nhập của cán bộ, công chức; tạo cơ sở pháp lý để bảo đảm và thực hiện quyền của công dân trong khiếu nại, tố cáo; tạo cơ chế, chính sách đặc biệt để Việt Nam tích cực, chủ động hội nhập quốc tế.

Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV dự kiến sẽ diễn ra trong tháng 10/2025, đây là kỳ họp cuối cùng trong nhiệm kỳ này của Quốc hội, dự kiến xem xét, thông qua số lượng dự án luật, nghị quyết nhiều nhất từ trước tới nay trong 1 kỳ họp. Dự kiến, Chính phủ sẽ trình Quốc hội khoảng 120 hồ sơ, tài liệu, trong đó có 50 dự án luật, nghị quyết, 24 tờ trình báo cáo tại Hội trường và 44 báo cáo công tác gửi đại biểu Quốc hội nghiên cứu; với rất nhiều vấn đề quan trọng, cấp bách, liên quan đến mọi mặt của đời sống kinh tế-xã hội.

Với tinh thần quyết liệt, trách nhiệm, khẩn trương nhưng không vội vàng, không cầu toàn, không nóng vội, chỉ trong vòng chưa đến 10 ngày đầu tháng 9/2025, Chính phủ đã tổ chức 4 phiên họp, trong đó có 3 phiên họp về chuyên đề xây dựng pháp luật để xem xét, cho ý kiến đối với 32 hồ sơ dự án luật, nghị quyết để trình Quốc hội vào Kỳ họp tới.

Sau khi nghe ý kiến của các bộ, cơ quan và cho ý kiến về từng dự án cụ thể, phát biểu kết luận, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá cao tinh thần, trách nhiệm của các thành viên Chính phủ, các bộ, ngành trong việc chuẩn bị các dự án luật, nghị quyết và các tài liệu liên quan; đồng thời có ý kiến tâm huyết, trách nhiệm, sát thực tiễn, có chất lượng vào các dự thảo.

Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các Phó Thủ tướng phụ trách lĩnh vực tiếp tục chỉ đạo, các cơ quan trình luật, nghị quyết tiếp thu nghiêm túc các ý kiến xác đáng, hoàn thiện các dự án luật, nghị quyết để trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10, đảm bảo tiến độ, chất lượng, trong đó một số nội dung bổ sung hoàn thiện, trình lại Chính phủ xem xét trước khi trình Quốc hội.

Thủ tướng yêu cầu các cơ quan chủ động làm việc với các cơ quan của Quốc hội, đồng thời tiếp tục lắng nghe ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học, nhà nghiên cứu, ý kiến của nhân dân, các đối tượng tác động và tham khảo kinh nghiệm quốc tế phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh Việt Nam.

Thủ tướng cho biết, tại cuộc làm việc của Bộ Chính trị với Đảng ủy Chính phủ và Đảng ủy Quốc hội vừa qua, Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp tục nhấn mạnh yêu cầu phải đổi mới tư duy trong xây dựng pháp luật, quyết tâm đưa thể chế, pháp luật đang là điểm nghẽn trở thành lợi thế cạnh tranh, xây dựng pháp luật là khâu "đột phá của đột phá".

Vì vậy, Thủ tướng yêu cầu các bộ, cơ quan ngang bộ, nhất là người đứng đầu tiếp tục tập trung công sức, thời gian, trí tuệ, nhân lực, nguồn lực cho công tác này, tinh thần chung phải đổi mới tư duy, phương pháp luận, cách tiếp cận trong tình hình mới, phải khẩn trương, kịp thời, coi trọng chất lượng xây dựng pháp luật; vừa có chế tài để quản lý hiệu quả, kiểm soát quyền lực, chống lợi dụng chính sách để tham ô, tham nhũng, lãng phí, đồng thời xây dựng hệ thống pháp luật phục vụ kiến tạo phát triển đất nước nhanh và bền vững, phục vụ người dân, doanh nghiệp.

Chỉ rõ việc thiết kế luật phải theo hướng tăng cường hậu kiểm, giảm tiền kiểm để giảm bớt thủ tục hành chính; luật phải rõ ràng, dễ hiểu, dễ thực hiện, dễ kiểm tra, dễ giám sát, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu xây dựng trình Quốc hội các luật, nghị quyết thuộc thẩm quyền của Quốc hội; luật hoá các vấn đề có tính chất nguyên tắc, "những gì đã chín, đã rõ, được thực tiễn chứng minh là đúng, thực hiện có hiệu quả, đa số đồng tình"; những gì cần thí điểm, quy định linh hoạt thì xây dựng nghị quyết. Những vấn đề thuộc thẩm quyền của Chính phủ, các cơ quan trong hệ thống chính trị, các bộ, ngành thì sẽ ban hành các nghị định, thông tư hướng dẫn phù hợp; đối với những luật, nghị quyết đã được thông qua thì phải rà soát để ban hành ngay các nghị định, thông tư hướng dẫn thực hiện.

Thủ tướng chỉ đạo tiếp tục rà soát các vướng mắc về thể chế, cơ chế, chính sách đang cản trở kiến tạo, phát triển nhanh và bền vững; rà soát những nội dung có luật rồi nhưng bị thực tiễn vượt qua, kịp thời sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện, bảo đảm không lạc hậu so với thực tiễn; bổ sung sửa đổi luật phục vụ chính quyền địa phương 2 cấp để bảo đảm hiệu quả. Đồng thời, tiếp tục thể chế hoá những nghị quyết của Bộ Chính trị, chủ trương mới của Trung ương, chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư để chủ trương, chính sách, pháp luật đi vào cuộc sống.

Thủ tướng yêu cầu tiếp tục rà soát, cắt giảm tối đa các thủ tục hành chính rườm rà, bảo đảm cắt giảm 30% số lượng, thời gian thực hiện, chi phí tuân thủ thủ tục hành chính trong năm nay, đồng thời có lộ trình những năm tiếp theo để cương quyết cắt bỏ những thủ tục hành chính không cần thiết; phân cấp, phân quyền tối đa, tăng cường giám sát, kiểm tra, nâng cao trách nhiệm, năng lực thực thi của cấp dưới.

Thủ tướng lưu ý cần khuyến khích đầu tư ra nước ngoài, nhất là lĩnh vực mà Việt Nam có lợi ích hài hoà với các nước; tham khảo kinh nghiệm của nước ngoài; nghiên cứu bỏ giấy phép nhưng thiết kế công cụ kiểm soát được an ninh tiền tệ, tài chính nhằm ngăn ngừa lợi dụng việc này để chuyển tiền ra nước ngoài, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, đồng thời không vì điều này mà sinh ra giấy phép không cần thiết.

Thủ tướng yêu cầu, trong bối cảnh đất nước đang thiếu vốn, cần rà soát lại cơ chế để tăng cường thu hút vốn đầu tư trực tiếp và gián tiếp; khẩn trương xây dựng một cửa quốc gia về xúc tiến và thu hút đầu tư; kiểm soát chất lượng của dòng đầu tư vào các dự án lớn, phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế số, kinh tế tri thức; thu hút các công nghệ cao; thiết kế các công cụ chống chuyển giá; thúc đẩy nhà đầu tư nước ngoài liên kết, tạo điều kiện để các doanh nghiệp Việt Nam tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, kết nối các nền kinh tế cần phải triển khai theo chủ trương của Đảng, Nhà nước.

Thủ tướng nhấn mạnh, phải có chế tài xử lý đối với các dự án được cấp giấy phép, cấp đất đầu tư nhưng không đầu tư, hoặc đầu tư không đúng quy định, bảo đảm phân minh, rõ ràng. 

Thủ tướng Chính phủ lưu ý cần khẩn trương xây dựng dự thảo các Nghị quyết trình Quốc hội và chương trình hành động của Chính phủ thực hiện các Nghị quyết của Bộ Chính trị mới ban hành để khẩn trương đưa nghị quyết vào cuộc sống, góp phần cùng cả nước bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình giàu mạnh, văn minh, hùng cường, thịnh vượng của dân tộc.