Nợ thuế nhưng doanh nghiệp được cho vay hàng nghìn tỷ
Theo kết luận, xăng dầu là mặt hàng quan trọng, thiết yếu, là yếu tố “đầu vào” của các hoạt động sản xuất kinh doanh; phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh của đất nước. Kinh doanh xăng dầu là lĩnh vực kinh doanh có điều kiện, giá bán xăng dầu được thực hiện theo cơ chế thị trường, có sự quản lý của nhà nước.
Bộ Công Thương là cơ quan điều phối khối lượng xăng dầu nhập khẩu và tổng nguồn xăng dầu nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu thụ xăng dầu trong nước nhưng Bộ Công Thương không hướng dẫn, quản lý các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu nhập khẩu xăng dầu theo Quỹ dẫn đến không có kế hoạch, tiến độ chung để quản lý.
Các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu nhập khẩu xăng dầu theo kế hoạch kinh doanh riêng của từng đơn vị nên khi nhập khẩu xăng dầu về bán bị lỗ hoặc khó khăn, nhiều thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu đã dừng không nhập khẩu xăng dầu…
Mặc dù, các văn bản của thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu không nêu rõ lý do hoặc lý do không phù hợp, thời gian gửi báo cáo chậm hơn theo quy định nhưng đều được Bộ Công Thương chấp thuận.
Các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu có vai trò như nhau nhưng do cách quản lý, điều hành thiếu khách quan, công bằng của Bộ Công Thương dẫn đến một số thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu phải thực hiện nhiệm vụ của một số thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu còn lại, do đó nhiều thương nhân không thực hiện đầy đủ nhiệm vụ khi cần thiết. Qua đó cho thấy, trong trường hợp nguồn cung xăng dầu đòi hỏi cấp thiết, việc điều hành xuất, nhập khẩu xăng dầu của Bộ Công Thương không hiệu quả. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến gián đoạn nguồn cung xăng dầu.
“Để xảy ra tình trạng trên trong nhiều năm là do Bộ Công Thương quản lý lỏng lẻo, không nghiêm, chấn chỉnh không kịp thời dẫn đến hoạt động kinh doanh xăng dầu diễn biến phức tạp, nhiều hành vi mua bán trái quy định, phá vỡ các nguyên tắc đã được quy định”, kết luận nêu.
Vi phạm trong cấp phép, sử dụng quỹ
Bên cạnh những thông tin vừa nêu, việc quản lý, sử dụng Quỹ bình ổn giá xăng dầu cũng tồn tại nhiều bất cập, thiếu quy định, quy chế phối hợp, phân công nhiệm vụ giữa cơ quan chủ trì và cơ quan phối hợp trong việc quản lý quỹ, kiểm tra, giám sát thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu thực hiện các quy định pháp luật đối với quỹ.
Có tới 7/15 thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu đã sử dụng quỹ bình ổn giá sai mục đích bình ổn giá, không kết chuyển về tài khoản quỹ bình ổn giá mà để lại tài khoản thanh toán của doanh nghiệp thường xuyên, trong nhiều kỳ trước khi hoàn trả lại quỹ bình ổn giá với số tiền hơn 7.927 tỷ đồng.
Vẫn theo kết quả thanh tra, số liệu từ Tổng cục Thuế (Bộ Tài chính) cho thấy, tại thời điểm 31/10/2022, một số thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu còn nợ, chưa nộp ngân sách nhà nước số tiền thuế bảo vệ môi trường hơn 6.323 tỷ đồng.
Tại thời điểm 30/9/2022, có 6/15 thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu được thanh tra đang nợ tiền thuế bảo vệ môi trường hơn 3.219 tỷ đồng.
Mặc dù còn nợ ngân sách nhà nước tiền thuế bảo vệ môi trường nhưng một số thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu đã cho một số cá nhân vay, nợ để sử dụng vào mục đích cá nhân hàng nghìn tỷ đồng.
Trong đó, Công ty Cổ phần Tập đoàn Thiên Minh Đức (từ năm 2017 - 2022) cho ông Chu Đăng Khoa, Phó tổng giám đốc Công ty Cổ phần Tập đoàn Thiên Minh Đức, và bà Chu Thị Thành, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Tập đoàn Thiên Minh Đức, mượn hơn 7.485 tỷ đồng. Đến thời điểm thanh tra, 2 cá nhân nêu trên còn nợ công ty tổng số tiền hơn 1.396 tỷ đồng.
Trường hợp khác là Công ty TNHH Thương mại vận tải và Du lịch Xuyên Việt Oil đã âm vốn chủ sở hữu hơn 462 tỷ đồng; nợ nhà nước tiền thuế bảo vệ môi trường hơn 1.246 tỷ đồng; nợ Quỹ Bình ổn giá xăng dầu hơn 212 tỷ đồng. Tính sơ bộ, công ty nợ hơn 1.920 tỷ đồng, nhưng công ty đang cho bà Mai Thị Hồng Hạnh, Chủ tịch HĐQT công ty này, nợ hơn 2.978 tỷ đồng.
Trước những vi phạm này, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng kiểm điểm, xử lý trách nhiệm với các tổ chức, cá nhân có liên quan tại Bộ Công Thương, Bộ Tài chính vi phạm về quản lý, để xảy ra thiếu xăng dầu, cũng như trách nhiệm phối hợp quản lý, giám sát Quỹ bình ổn, dẫn tới việc các thương nhân kinh doanh chiếm dụng và sử dụng sai mục đích.
Cơ quan thanh tra cũng chuyển tài liệu sang cơ quan điều tra, Bộ Công an xem xét, xử lý với hành vi vi phạm pháp luật trong sử dụng Quỹ bình ổn xăng dầu, kê khai nộp thuế bảo vệ môi trường tại 3 doanh nghiệp, gồm: Công ty cổ phần Tập đoàn Thiên Minh Đức, Công ty TNHH Thương mại vận tải và Du lịch Xuyên Việt Oil, Công ty TNHH Vận tải thủy bộ Hải Hà.
Hồ sơ tài liệu liên quan việc Công ty TNHH MTV Thương mại Dầu khí Đồng Tháp góp vốn thành lập Công ty cổ phần Hóa dầu Phước Khánh có dấu hiệu thất thoát tài sản nhà nước, cũng được cơ quan thanh tra chuyển sang Bộ Công an xem xét, xử lý. Thanh tra Chính phủ cũng chuyển kết luận đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương để xem xét, xử lý theo thẩm quyền với cán bộ thuộc diện Bộ Chính trị, Ban bí thư quản lý có liên quan tới những tồn tại, vi phạm.
