Nhân tố ảnh hưởng đến hành vi tránh thuế: Nghiên cứu thực nghiệm tại các doanh nghiệp niêm yết trên HOSE

TS.Bùi Thị Mến*- Phạm Thị Hải Yến*  
*Học viện Ngân hàng

Tóm tắt  
Bài viết đánh giá tác động của các nhân tố tài chính và phi tài chính đến hành vi tránh thuế của các doanh nghiệp (DN) với các yếu tố tài chính như quy mô, đòn bẩy, tài sản cố định và lợi nhuận và biến số phi tài chính gồm kiểm toán độc lập của DN. Mẫu quan sát từ các DN ngành sản xuất được niêm yết trên HOSE. Dữ liệu được xử lý theo phương pháp lấy mẫu có chủ đích. Bằng phương pháp ước lượng GLS chúng tôi nhận thấy, quy mô và hệ số nợ có tác động ngược chiều đến hành vi tránh thuế; trong khi ý kiến kiểm toán và các đặc điểm tài chính còn lại có tác động ngược chiều. Tuy nhiên, hệ số ước lượng cho thấy, mức độ tác động của các nhân tố này đến hành vi tránh thuế là không đáng kể.  
Từ khóa: hành vi tránh thuế, nhân tố tài chính, nhân tố phi tài chính, Thuế Thu nhập doanh nghiệp, thuế suất hiệu dụng.  
Abstract  
The article assesses how financial and non-financial factors affect the tax avoidance behavior of businesses. Financial factors include the business's scale, leverage, fixed assets, and profits; while non-financial variables include the independent audit of the business. The study observed a sample of manufacturing enterprises listed on HOSE and processed the data using the purposive sampling method. Using the GLS estimation method, the study found that debt size and coefficient negatively impact tax avoidance behavior, while audit opinion and remaining financial characteristics have opposite effects. However, the estimated coefficient indicates that the influence of these factors on tax avoidance behavior is insignificant.  
Keywords: tax avoidance behavior, financial factors, non-financial factors, corporate income tax, effective tax rate  
JEL Classifications: M00, M10, M19.  
DOI: https://doi.org/10.59006/vnfa-jaa.06202412