Kỳ vọng mới ở VICA

Tham dự Hội nghị có GS.TS Đoàn Xuân Tiên - Chủ tịch Hiệp hội Kế toán và kiểm toán Việt Nam (VAA); TS.Vũ Đức Chính - Phó Chủ tịch VAA; PGS,TS Đặng Văn Thanh - Chủ tịch VICA; Ths Hà Thị Tường Vy - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký VICA; ông Lê Minh Tài - Phó Chủ tịch VICA; ông Trịnh Đức Vinh - Phó Chủ tịch VICA, Phó Cục trưởng Cục quản lý giám sát Kế toán, Kiểm toán Bộ Tài chính và đông đảo hội viên.

Về phía khách mời có ông Phạm Công Tham - Nguyên Phó Chủ tịch VAA, Tổng thư ký VAA; ông Đặng Quyết Tiến - Cục trưởng Cục quản lý giảm sát Kế toán, Kiểm toán Bộ Tài chính; ông Lưu Đức Tuyên, bà Trần Thị kim Hoa, ông Bùi Hữu Phú - Phó Cục trưởng Cục quản lý giám sát Kế toán, Kiểm toán Bộ Tài chính; ông Phan Xuân Dũng - Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ Thuật Việt Nam; ông Nguyễn Quyết Chiến - Tổng thư ký Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam; ông Nguyễn Văn Phụng - Nguyên Cục trưởng Cục quản lý thuế Doanh nghiệp lớn cùng đại diện nhiều cơ quan, doanh nghiệp.

Đại hội thông qua nhiều nội dung quan trọng như kết quả hoạt động nhiệm kỳ vừa qua; Đề án nhân sự Ban chấp hành; Ban Kiểm tra nhiệm kỳ 2025 - 2030 và phương hướng nhiệm vụ mới. Trong đó, 100% phiếu bầu thông qua sự nhất trí cao các nội dung trên. Hội nghị Ban chấp hành lần thứ nhất khoá IV phiên đầu tiên cũng đã bầu Ban thường vụ, Lãnh đạo Chi hội và Bản kiểm tra nhiệm kỳ 2025- 2030. Theo đó, TS Vũ Đức Chính - Phó Chủ tịch VAA làm Chủ tịch VICA, Ths Hà Thị Tường Vy làm Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký VICA cùng hai Phó Chủ tịch VICA ông Lê Minh Tài và ông Võ Tấn Hữu.

Nhiệm kỳ 2025 - 2030 được nhận định đây thời kỳ tiếp tục đổi mới và tái cấu trúc nền kinh tế, tăng trưởng và phát triển kinh tế bền vững, thực hiện các cam kết quốc tế, hội nhập sâu và toàn diện vào nền kinh tế thế giới. Nhất là khi Ban chấp hành TW vừa Ban hành Nghị quyết số 68/ NQ – TW về phát triển kinh tế tư nhân chắc chắn nhu cầu về dịch vụ kế toán sẽ tăng lên.

Thị trường dịch vụ kế toán, kiểm toán sẽ có những phát triển mạnh mẽ với những yêu cầu mới. Do đó, VICA sẽ có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ doanh nghiệp dịch vụ kế toán tăng cường hiệu suất và chất lượng của các dịch vụ kế toán, như: thiết lập và đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng cho các dịch vụ kế toán, giúp xây dựng lòng tin và độ tin cậy, đồng thời thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành nghề; thực hiện các hoạt động nghiên cứu cập nhật kịp thời các chính sách và quy định mới trong lĩnh vực kế toán, thuế để nâng cao hiểu biết cho nhân lực cung cấp dịch vụ kế toán. Chi hội kế toán hành nghề sẽ có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ doanh nghiệp dịch vụ kế toán đẩy mạnh hoạt động tư vấn, cung cấp dịch vụ kế toán để đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của xã hội.

Sự thay đổi hệ thống pháp luật, sửa đổi Luật Kế toán và các Luật liên quan, các chính sách về tài chính, kế toán có thể thay đổi các quy định về dịch vụ kế toán, thay đổi quy trình và thủ tục kế toán nên VICA cần cập nhật và chia sẻ thông tin về các thay đổi này kịp thời để các doanh nghiệp dịch vụ kế toán nói chung và các doanh nghiệp dịch vụ kế toán là hội viên của VICA nói riêng kịp thời thích nghi và tuân thủ đúng quy trình mới đảm bảo sự phát triển bền vững của dịch vụ kế toán nói riêng và ngành kế toán Việt Nam nói chung.

Việc xây dựng chuẩn mực kế toán quốc gia dựa trên Hệ thống Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (International Financial Reporting Standards - IFRS) sẽ tác động tới hoạt động cung cấp dịch vụ kế toán của các hội viên. Bởi vậy, VICA cần nắm bắt một cách kịp thời những thay đổi này để cung cấp hướng dẫn và tổ chức đào tạo cho hội viên và tham gia vào quá trình thảo luận và phát triển các quy định và tiêu chuẩn kế toán.

Công nghệ số và sự phát triển công nghệ ngày càng nhanh và mạnh mẽ, sự ứng dụng trí tuệ nhân tạo sẽ ảnh hưởng nhiều đến lĩnh kế toán cần thích nghi với các tiến bộ công nghệ này để đáp ứng các yêu cầu mới trong lĩnh vực kế toán, các kế toán viên cần nắm vững kiến thức về công nghệ số và AI, cập nhật và sử dụng các công cụ và phần mềm kế toán phù hợp. Sự thích nghi và học hỏi liên tục về các tiến bộ công nghệ là cần thiết để đảm bảo rằng nghề dịch vụ kế toán và kiểm toán tiếp tục phát triển và đáp ứng được yêu cầu của môi trường hoạt động và kinh doanh hiện đại.

Trong bối cảnh trên và trước yêu cầu mới của nền kinh tế, của nghề nghiệp kế toán nói chung và dịch vụ kế toán nói riêng, từ kinh nghiệm và những bài học đúc rút từ thực tế hoạt động, Chi hội Kế toán hành nghề Việt Nam đang đứng trước những thời cơ thuận lợi, nhưng cũng sẽ đối mặt với những thách thức, những đòi hỏi của nền kinh tế, của hội nhập kinh tế quốc tế đối với dịch vụ kế toán Việt Nam.

Chi hội tiếp tục mục tiêu là nâng cao chất lượng và giá trị dịch vụ kế toán, phát triển nâng cao năng lực và giá trị hội viên, kiện toàn và phát triển Chi hội thành Hội nghề nghiệp chuyên nghiệp, đáp ứng yêu cầu mới của nền kinh tế thị trường, mở cửa và hội nhập. Phương châm hành động “Hội tụ - Chuyên nghiệp – Trách nhiệm” là định hướng của Chi hội trong việc xây dựng và phát triển, vị thế và sự ảnh hưởng tích cực trong lĩnh vực dịch vụ kế toán.

Ghi nhận những đóng góp tích cực của VICA cho sự phát triển của Hiệp hội, GS.TS Đoàn Xuân Tiên - Chủ tịch VAA cho biết:" VICA là tổ chức hạt nhân trong hệ thống VAA. Chi hội đóng vai trò kết nối quan trọng giữa Hiệp hội và các hội viên, tổ chức, công ty dịch vụ kế toán và các doanh nghiệp nói chung. Vai trò này không chỉ giúp kết nối và lan toả các hoạt động của Hiệp hội mà còn góp phần xây dựng một cộng đồng kế toán viên chuyên nghiệp và tin cậy.

Hiện nay, trong môi trường kinh doanh biến động nhanh chóng và sự phát triển của công nghệ, cũng như các thay đổi trong điều kiện pháp lý, bao gồm Luật Kế toán, sẽ đặt nhiều yêu cầu mới. Theo đó, Chi hội cần đặt mục tiêu rõ ràng để cùng nhau xây dựng một cộng đồng kế toán viên chuyên nghiệp, có năng lực và sẵn sàng đáp ứng nhu cầu của thị trường".

Chủ tịch VAA cũng gợi ý 5 giải pháp cho lộ trình mới của VICA. Thứ nhất, Chi hội nâng cao năng lực tổ chức, củng cố cơ cấu tổ chức, trở thành trung tâm kết nối mạnh mẽ cho các hội viên. Thứ hai, Chi hội đảm bảo chất lượng và hiệu quả thông qua việc tổ chức các chương trình đào tạo chuyên sâu. Thứ ba là tích cực phát triển, mở rộng mạng lưới đội ngũ kế toán viên hành nghề, phát triển mối quan hệ giữa các hội viên và doanh nghiệp, tạo ra một cộng vững mạnh, hỗ trợ nhanh trong công việc. Thứ 4, Chi hội chủ động thích ứng với thay đổi, điều chỉnh hoạt động phù hợp yêu cầu của luật pháp và thực tiễn nghề nghiệp. Giải pháp thứ 5, VICA luôn cần thúc đẩy chính sách hỗ trợ, đề xuất các chính sách phù hợp nhằm bảo vệ quyền lợi của kế toán viên hành nghề và nâng cao uy tín của nghề nghiệp.

Tiếp nối những chia sẻ về cơ hội và thách của nghề kế toán trong kỷ nguyên mới, ThS.LS Nguyễn Văn Được – Ủy viên BCH VICA, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn Thuế Trọng Tín cho biết: "Khi thuế khoán không còn, “vùng xám” không còn tồn tại, hộ kinh doanh buộc phải minh bạch, công khai và nghiêm túc tuân thủ các quy định pháp luật. Doanh nghiệp và HKD sẽ phải tự nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật hoặc buộc phải sử dụng dịch vụ chuyên nghiệp từ các đơn vị cung cấp dịch vụ kế toán, kiểm toán, đại lý thuế, tổ chức hành nghề luật sư… Đây cũng chính là cơ hội lớn để nghề nghiệp kế toán, thuế phát triển và khẳng định vai trò, vị thế mà xã hội từ trước đến nay đã tin tưởng và giao phó.

Với tinh thần đổi mới, tạo cơ hội cho doanh nghiệp, doanh nhân tham gia vào quá trình quản lý kinh tế, xây dựng chính quyền địa phương và đóng góp ý kiến, phản biện nhằm hoàn thiện chính sách, pháp luật. Đây không chỉ là điểm sáng của kinh tế tư nhân mà còn là thế mạnh của các đơn vị hành nghề kế toán, kiểm toán, thuế và luật, vốn am hiểu sâu sắc về chính sách pháp luật và đã, đang đóng vai trò quan trọng trong tiến trình hoàn thiện pháp luật quốc gia.

Góp ý và phản biện từ cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là từ các đơn vị hành nghề chuyên môn cũng như Hiệp hội nghề nghiệp, ngày càng được quan tâm và ghi nhận kịp thời. Điều đó cho thấy vai trò, sứ mệnh và vị thế của các nghề nghiệp kế toán, kiểm toán, thuế và luật đang được khẳng định và không ngừng được nâng tầm. Với vai trò là những nhà tư vấn chuyên nghiệp, là cầu nối thiết thực, hiệu quả giữa doanh nghiệp với các cơ quan bộ, ngành, đặc biệt trong công tác tư vấn, tuyên truyền và phản biện chính sách pháp luật. Tuy nhiên, nghề kế toán luôn có nhiều thách thức đòi sự tinh thần nỗ lực với nghề nghiệp, đạo đức và bản lĩnh của người làm nghề".

Ở Việt Nam, kế toán chuyên nghiệp chỉ xuất hiện và được thừa nhận sau gần 20 năm đổi mới và cải cách kinh tế, bằng việc Quốc hội thông qua Luật Kế toán năm 2003, văn bản pháp lý đầu tiên về kế toán. Hai năm sau, Chính phủ mới ban hành các văn bản hướng dẫn và quy định về dịch vụ kế toán, về cung cấp dịch vụ kế toán và người hành nghề kế toán, giao nhiệm vụ tổ chức nghề nghiệp (VAA) xây dựng phương án và tổ chức thành lập, phát triển thị trường dịch vụ kế toán, tổ chức tiếp nhận đăng ký và quản lý hành nghề kế toán, quản lý thị trường dịch vụ kế toán. Bắt đầu từ năm 2007, thị trường dịch vụ kế toán ở Việt Nam đã vận hành với số lượng vô cùng ít ỏi các công ty và các kế toán viên hành nghề dịch vụ kế toán.

Từ năm 2016, công tác quản lý dịch vụ kế toán và hành nghề kế toán được chuyển giao cho Bộ Tài chính (Vụ Chế độ Kế toán và Kiểm toán). VICA tiếp tục hoạt động với tư cách và chức năng của một tổ chức nghề nghiệp và chuyên nghiệp, tập hợp và hỗ trợ hội viên hành nghề và cung cấp dịch vụ kế toán trong nền kinh tế. Trăn trở, ngỡ ngàng và hụt hẫng, nhưng VICA và kế toán viên hành nghề vẫn duy trì hoạt động và tiếp tục phát triển. Số người hành nghề, số công ty cung cấp dịch vụ kế toán tăng đều qua các năm. Đến nay, VICA đã có 82 hội viên tập thể và 101 hội viên cá nhân. VICA đã tập hợp những người hành nghề tâm huyết, trách nhiệm tổ chức các hoạt động nghề nghiệp, nâng cao chất lượng hội viên, chất lượng dịch vụ và nâng cao ủy tín của VICA. Trong một thị trường cạnh tranh khốc liệt, không chỉ phải cạnh tranh với các tổ chức, cá nhân hoạt động không chính thức ngoài phạm vi kiểm soát mà với cả các tổ chức dịch vụ kế toán, kiểm toán nước ngoài đang có mặt tại Việt Nam hoạt động dưới hình thức Công ty (Big 4) hay văn phòng đại diện hoặc một hình thức nào đó. VICA vẫn chủ động tổ chức các hoạt động tư vấn khoa học, phản biện xã hội, tổ chức các hoạt động nghiên cứu khoa học, bồi dưỡng, cập nhật kiến thức nâng cao năng lực, kỹ năng hội viên, hỗ trợ và hướng dẫn hội viên mở rộng thị trường, đảm bảo và nâng cao chất lượng dịch vụ. Nhiều hội viên giữ vững bản lĩnh, yêu nghề, say nghiệp và rất có trách nhiệm với nghề nghiệp và tổ chức nghề nghiệp. VICA đã vinh dự được Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) tặng cờ thi đua, bằng khen và Bộ Tài chính tặng bằng khen. Nhiều hội viên được vinh danh là chiến sĩ thi đua, nhận bằng khen của VUSTA và Bộ Tài chính.

Dịch vụ kế toán là một loại hình dịch vụ có điều kiện, có tác động không chỉ tới nghề nghiệp kế toán và tới chất lượng sản phẩm, thông tin do dịch vụ kế toán cung cấp mà còn tác động đến niềm tin, sự tin cậy của xã hội đối với nghề nghiệp. Giá trị nghề nghiệp và uy tín nghề nghiệp luôn được đặt lên hàng đầu và là trách nhiệm, là đạo đức của những kế toán viên có chứng chỉ, những người hành nghề chuyên nghiệp. Tổ chức nghề nghiệp, những hội viên của VICA có quyền tự hào đã làm tròn trách nhiệm cống hiến cho nghề nghiệp và đóng góp vào sự phát triển đất nước.