Dự toán ngân sách, sự hài lòng trong công việc, sự cam kết tổ chức và kết quả công việc của nhà quản trị doanh nghiệp Việt Nam

ThS. Lê Nữ Như Ngọc*    
*Khoa Kinh tế và Kế toán, Trường Đại học Quy Nhơn

Tóm tắt
Mục tiêu của bài viết, nhằm nghiên cứu tác động của sự tham gia dự toán ngân sách đến sự hài lòng trong công việc và sự cam kết tổ chức. Từ đó, nâng cao kết quả công việc của nhà quản trị (NQT) trong các doanh nghiệp (DN) Việt Nam. Mẫu nghiên cứu gồm 133 phiếu khảo sát từ các NQT cấp trung, cấp cơ sở tại các DN Việt Nam, có thâm niên công tác tối thiểu là 02 năm, có kinh nghiệm tham gia vào việc lập dự toán ngân sách thuộc các mảng bán hàng, marketing, tài chính, kế toán và sản xuất. 
Dữ liệu thu thập, được xử lý bằng phần mềm SPSS 20 và Smart PLS. Kết quả nghiên cứu cho thấy, các giả thuyết trong mô hình được chấp nhận. Đó là tác động trực tiếp, thuận chiều giữa sự tham gia dự toán ngân sách đến sự hài lòng trong công việc và sự cam kết tổ chức của các NQT DN Việt Nam. Và tác động gián tiếp của sự tham gia dự toán ngân sách đến kết quả công việc thông qua hai biến trung gian là sự hài lòng trong công việc và sự cam kết tổ chức. Nghiên cứu góp phần làm phong phú hơn về dòng nghiên cứu sự tham gia dự toán ngân sách dựa trên lý thuyết đại diện, lý thuyết tâm lý học và lý thuyết hiệu suất công việc tại quốc gia đang phát triển như Việt Nam. Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng đưa ra một số hàm ý quản lý cho các DN Việt Nam trong việc tăng cường hiệu quả công việc trong bối cảnh cạnh tranh như hiện nay.
Từ khóa: sự tham gia dự toán ngân sách, sự hài lòng trong công việc, sự cam kết tổ chức, kết quả công việc.
Abstract
The aim of the article is to study the impact of budget participation on job satisfaction and organizational commitment, thereby improving the work performance of managers in Vietnamese enterprises. The research sample includes 133 survey questionnaires that are middle-level and grassroots managers at Vietnamese enterprises, with a minimum of 2 years of working experience, and experience participating in budget estimation in the fields of sales, marketing, finance, accounting and production. Collected data were processed using SPSS 20 and Smart PLS software. The research results show that the hypotheses in the model are accepted. That is the direct, positive impact between participation in budget estimates on job satisfaction and organizational commitment of Vietnamese business managers. And the indirect impact of budgetary participation on work performance through two intermediate variables is job satisfaction and organizational commitment. The research contributes to enriching the research system on the research stream of participation in budget estimation based on agency theory, psychological theory and work performance theory in a developing country - Vietnam. Besides, the research also offers some management implications for Vietnamese businesses in enhancing work efficiency in the current competitive context.
Keywords: budget participation, job satisfaction, organizational commitment, work perfỏmance of manager.
JEL: H61, H60, H69.
DOI: https://doi.org/10.59006/vnfa-jaa.04202416