Ngày 10/7 vừa qua, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) đã công bố Báo cáo "Kinh tế Việt Nam 6 tháng đầu năm và triển vọng cuối năm 2023".
Ảnh minh họa: Hoàng Hùng/TTXVN.
Trong báo cáo này, TS Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng Viện CIEM, cho biết mặc dù vẫn còn chênh lệch so với mục tiêu đề ra, tăng trưởng kinh tế của Việt Nam đã có sự cải thiện qua các quý, đạt 3,28% trong quý I/2023 và 4,14% trong quý II/2023. Tổng cộng 6 tháng đầu năm 2023, tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt 3,72%.
Trong hội thảo, nhóm nghiên cứu CIEM đã đưa ra 3 kịch bản về tăng trưởng trong 6 tháng cuối năm và cả năm 2023. Kịch bản 1 giả định rằng yếu tố kinh tế thế giới tiếp tục ổn định phù hợp với đánh giá của các tổ chức quốc tế, và Việt Nam duy trì chính sách tương tự như nửa cuối các năm 2021-2022. Theo kịch bản này, dự kiến tăng trưởng kinh tế sẽ đạt mức 5,34%, lạm phát bình quân là 3,43% và tốc độ tăng trưởng xuất khẩu sẽ rút ngắn được tốc độ giảm từ -12,8% trong 6 tháng đầu năm xuống mức -5,64% trong cả năm 2023.
Kịch bản 2 giả định rằng hầu hết các yếu tố kinh tế thế giới trong kịch bản 1 được giữ nguyên, nhưng có một số điều chỉnh tích cực hơn về chính sách tiền tệ và tài khóa ở Việt Nam. Kịch bản này dự báo tăng trưởng đạt 5,72%, lạm phát bình quân đạt 3,87% và tăng trưởng xuất khẩu tăng cao hơn nhiều, chỉ còn -3,66%.
Kịch bản 3 giả định rằng bối cảnh kinh tế thế giới có một số chuyển biến tích cực hơn (như tăng trưởng phục hồi, gián đoạn chuỗi cung ứng giảm đáng kể, lạm phát giảm ở Mỹ, thời tiết thuận lợi...) và sự quyết liệt trong cải cách và điều hành ở Việt Nam. Điều này sẽ giúp đạt kết quả tối đa về giải ngân/hấp thụ đầu tư công và tín dụng, cải thiện môi trường kinh doanh và năng suất lao động để thúc đẩy và thực hiện hoạt động đầu tư hiệu quả hơn. Với kịch bản này, dự kiến tăng trưởng GDP sẽ đạt 6,46% trong năm 2023. Xuất khẩu cả năm 2023 dự báo giảm 2,17%. Chỉ số CPI bình quân cả năm 2023 dự kiến tăng 4,39%. Cán cân thương mại dự kiến đạt thặng dư 6,8 tỷ USD và tốc độ tăng trưởng xuất khẩu dự báo tích cực nhất chỉ còn -2,17%.
Ông Nguyễn Anh Dương, Trưởng Ban Nghiên cứu tổng hợp tại Viện CIEM, nhấn mạnh rằng trong 6 tháng đầu năm 2023, Việt Nam đã có cái nhìn rõ ràng hơn về bối cảnh và yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội trong nửa cuối năm 2023 và các năm tiếp theo. Thực tế từ các năm 2020-2022 đã cho thấy Việt Nam đã trải qua những giai đoạn suy giảm tăng trưởng trong một hoặc hai quý đầu năm, nhưng sau đó đã phục hồi mạnh mẽ trong những tháng cuối năm.
Ông Dương nhấn mạnh rằng bối cảnh khó khăn trong các tháng đầu năm 2023 cũng là "sức ép tích cực" để Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương của Việt Nam phải quyết liệt hơn trong điều hành và cải cách trong thời gian tới.
Để đạt được kết quả tăng trưởng tích cực theo các kịch bản mà CIEM đưa ra, ông Dương đề xuất cần duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động của doanh nghiệp. Đồng thời, cần cải thiện tiếp cận vốn và khả năng hấp thụ vốn, cải thiện môi trường kinh doanh và nâng cao năng suất lao động cũng như thúc đẩy hoạt động đầu tư theo hướng hiệu quả hơn.
Ông Dương cũng đề xuất rằng cần thu hút và sử dụng hiệu quả đầu tư Nhà nước trong bối cảnh mới. Ngoài ra, ông cũng khuyến nghị việc ban hành quy định về cơ chế thử nghiệm cho các mô hình kinh tế mới như fintech và kinh tế tuần hoàn, cũng như thực hiện hiệu quả các Hiệp định Thương mại tự do (FTA) như CPTPP, EVFTA, UKVFTA, RCEP và nghiên cứu, đàm phán nâng cấp một số FTA của ASEAN.
Trong tổng thể, báo cáo CIEM về "Kinh tế Việt Nam 6 tháng đầu năm và triển vọng cuối năm 2023" cung cấp một cái nhìn toàn diện về hiện trạng và triển vọng kinh tế của Việt Nam. Nhấn mạnh vai trò quan trọng của chính sách kinh tế và cải cách trong việc đạt được tăng trưởng kinh tế ổn định và bền vững. Đồng thời, nó cũng tôn vinh sự quyết liệt và sẵn lòng của Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương của Việt Nam trong việc ứng phó với những thách thức và cơ hội của tình hình kinh tế thế giới.
Bằng việc thực hiện các kịch bản và đề xuất giải pháp cụ thể, báo cáo CIEM góp phần hỗ trợ quyết định chính sách và định hướng phát triển kinh tế-xã hội của Việt Nam trong giai đoạn cuối năm 2023 và những năm tiếp theo.
